Συντάκτης: Κατερίνα Τσιτούρα

Private Equity: Οι επενδυτικές αποφάσεις έχουν άρωμα ESG

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Tο μυστικό της κερδοσκοπίας είναι να αγοράζεις όταν το αίμα κυλάει στους δρόμους είχε πει κάποτε ο Βρετανός τραπεζίτης, Βαρώνος Ρότσιλντ και καθίσταται κάτι παραπάνω από σαφές πως το νέο αίμα των επενδύσεων συνοψίζεται στη φράση «κριτήρια ESG». Χαρακτηριστικό, μάλιστα, είναι το γεγονός πως σύμφωνα με την έρευνα της PwC «EU Private Markets: ESG Reboot», μέχρι το 2025 αναμένεται τριπλασιασμός των επενδυτικών κεφαλαίων στην Ευρώπη, τα οποία θα απορροφήσουν αποκλειστικά οι εταιρείες που εμπερικλείουν στη στρατηγική τους τη βιώσιμη ανάπτυξη. Πράγματι, καθώς η «Πράσινη» χρηματοδότηση και τα Κοινωνικά και Αειφόρα Ομόλογα καθιερώνονται ως τα πιο δημοφιλή εργαλεία χρηματοδότησης, οι επιχειρήσεις που εντάσσουν επιτυχώς την αειφορία στο εταιρικό τους πλάνο είναι και εκείνες που τελικά αποσπούν την ψήφο εμπιστοσύνης όλο και περισσότερων επενδυτών.

Κιάρα Κόντη Associate Director, Υπηρεσίες Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης, EY Ελλάδος
«Οι εταιρείες που αγνοούν τις προσδοκίες των επενδυτών θα μπορούσαν να δουν το προφίλ κινδύνου τους να αυξάνεται, επηρεάζοντας ενδεχομένως την ικανότητα πρόσβασής τους σε κεφάλαια»

To trend των πράσινων επενδύσεων
Ταχύτερα από τους παραδοσιακούς επενδυτές στις ικανότητες εταιρικού μετασχηματισμού τα private equity καλούνται να ανταποκριθούν τις προκλήσεις της εποχής, αξιοποιώντας μια ιστορική ευκαιρία: την αύξηση των υψηλών επιδόσεων των επενδυτών τους σε συνδυασμό με τον θετικό αντίκτυπο τους σε συγκεκριμένους τομείς στην κοινωνία. Και πράγματι, όπως επιβεβαιώνεται και από τη μελέτη της PwC «Global Private Equity Responsible Investment 2021», το 65% των μεγάλων επενδυτικών funds διαθέτει ήδη μια πλήρη στρατηγική για πράσινες επενδύσεις όπως και συγκεκριμένα εργαλεία αξιολόγησης επίδοσης των εταιρειών ενώ το 72% προχωρά στη λήψη επενδυτικών αποφάσεων, κατόπιν αξιολόγησης των σχετικών κινδύνων αλλά και των ευκαιριών που αφορούν θέματα ESG. Η ενσωμάτωση των κριτηρίων ESG από τους επενδυτές απέκτησε κεντρικό ρόλο στη διαδικασία λήψης επενδυτικών αποφάσεων, ως αποτέλεσμα της υψηλής σημασίας που έχουν τα θέματα περιβάλλοντος, κοινωνίας και διακυβέρνησης (ESG) για τη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας, επιβεβαιώνει η Κιάρα Κόντη, Associate Director στις Υπηρεσίες Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της EY Ελλάδος, επισημαίνοντας και τη σχετική έρευνα της EY, 2021 Global Institutional Investor Survey.

Καθώς η κυβερνητική και επενδυτική πίεση για τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλού άνθρακα και την ενσωμάτωση των αρχών της κυκλικής οικονομίας αυξάνεται, οι εταιρείες που είναι σε θέση να οραματιστούν ξανά τον εταιρικό τους σκοπό, μετασχηματίζοντας το επιχειρηματικό τους μοντέλο, επιτυγχάνουν συγκράτηση και μείωση του λειτουργικού τους κόστους, δυναμική εισροή στις νέες αγορές και συνεπώς αύξηση του ανταγωνιστικού τους πλεονεκτήματος. Ποια είναι όμως η θέση των μη εισηγμένων εταιριών στο νέο επενδυτικό και επιχειρηματικό χάρτη; Ασχέτως αν δεν υποχρεούνται στη δημοσιοποίηση δεικτών βιωσιμότητας από τις ρυθμιστικές αρχές, η υιοθέτηση των κριτηρίων θεωρείται όλο και πιο απαραίτητη για την προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, αναφέρει η Μαριλένα Κάκκου, ESG and Communication Associate στη Metavallon VC. Οι εταιρείες που μπορούν να επιδείξουν καλύτερη ενσωμάτωση των παραγόντων ESG στο επιχειρηματικό τους μοντέλο και υψηλές ESG επιδόσεις είναι σε πλεονεκτική θέση για να προσελκύσουν κεφάλαια, επιβεβαιώνει η Κιάρα Κόντη, Associate Director στις Υπηρεσίες Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της EY Ελλάδος.

Μαριλένα Κάκκου ESG and Communication Associate, Metavallon VC
«Τα κριτήρια βιωσιμότητάς μπορούν να αποτελέσουν ένα ουσιαστικό εργαλείο για τις μη εισηγμένες επιχειρήσεις στην επίτευξη μακροχρόνιας απόδοσης και αξίας για τους επενδυτές τους»

Διαχείριση κινδύνων και αξιοποίηση ευκαιριών για εταιρείες με ESG επιδόσεις
Η πανδημία συνετέλεσε αποφασιστικά στην αύξηση της επενδυτικής ευαισθησίας σε ζητήματα που αφορούν την αειφορία. Σύμφωνα με την Έρευνα Θεσμικών Επενδυτών της ΕΥ (Sixth global Institutional Investor Survey, November 2021), η οποία περιλαμβάνει τις απόψεις 320 θεσμικών επενδυτών από 19 χώρες, το 90% των ερωτηθέντων αποδίδουν πλέον βαρύνουσα σημασία στα κριτήρια ESG κατά τη διαδικασία λήψης αποφάσεων, από ό,τι πριν από την πανδημία του COVID-19, ενώ το 74% είναι πλέον πιο πιθανό να αποεπενδύσουν από επιχειρήσεις με μη ικανοποιητικές ESG επιδόσεις. Μάλιστα το 92% έλαβε αποφάσεις τους τελευταίους 12 μήνες με γνώμονα τα πιθανά οφέλη μιας «πράσινης ανάκαμψης». Οι εταιρείες με υψηλές επιδόσεις ESG είναι σε καλύτερη θέση να διαχειριστούν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν και που σχετίζονται με σημαντικές περιβαλλοντικές και κοινωνικές προκλήσεις (όπως, για παράδειγμα, η κλιματική αλλαγή), αλλά και να αξιοποιήσουν τις ευκαιρίες που παρουσιάζονται για νέα προϊόντα και υπηρεσίες, μας λέει η Κιάρα Κόντη, ενώ υπογραμμίζει πως οι επιχειρήσεις που αγνοούν τις προσδοκίες των επενδυτών θα μπορούσαν να δουν το προφίλ κινδύνου τους να αυξάνεται, επηρεάζοντας ενδεχομένως την ικανότητα πρόσβασής τους σε κεφάλαια.

Σε ποιο βαθμό όμως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα αφουγκράζονται την ευκαιρία της βιώσιμης ανάπτυξης; Σύμφωνα με την έρευνα IBR της Grant Thornton, που διεξήχθη στα τέλη του 2020, για το 48% των επιχειρήσεων η βιωσιμότητα αναμένεται να έχει καθαρό θετικό οικονομικό αντίκτυπο στην εταιρία ενώ για το 43% η οικονομική επιτυχία και η βιωσιμότητα κρίνονται ως εξίσου σημαντικές. Πράγματι, τα οφέλη που επιτυγχάνει μια μικρομεσαία επιχείρηση υιοθετώντας τα κριτήρια ESG είναι πολλαπλά, αφού καθίσταται πιο ελκυστική, μειώνει το ρίσκο και τα κόστη, προσελκύει ταλαντούχο ανθρώπινο δυναμικό και ανταποκρίνεται καλύτερα στις νέες απαιτήσεις των πελατών, υπογραμμίζει η Μαριλένα Κάκκου. Η οικοδόμηση εμπιστοσύνης με την επενδυτική κοινότητα και τα υπόλοιπα ενδιαφερόμενα μέλη είναι πολύ σημαντική. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Κιάρα Κόντη, Associate Director στις Υπηρεσίες Κλιματικής Αλλαγής και Βιώσιμης Ανάπτυξης της EY Ελλάδος, οι εταιρείες θα πρέπει να προσπαθήσουν να συνδέσουν τις χρηματοοικονομικές με τις μη χρηματοοικονομικές επιδόσεις, να επιδιώξουν μια ισχυρή προσέγγιση στην ανάλυση των κινδύνων και των ευκαιριών από την κλιματική αλλαγή και από άλλους παράγοντες ESG, και να ενισχύσουν τις διαδικασίες για την έκδοση μη χρηματοοικονομικών αναφορών. Τα κριτήρια βιωσιμότητας δύνανται να αποτελέσουν ένα ουσιαστικό εργαλείο για τις μη εισηγμένες επιχειρήσεις στην επίτευξη μακροχρόνιας απόδοσης και αξίας για τους επενδυτές τους και βασικό παράγοντα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητά τους, καταλήγει η Μαριλένα Κάκκου.

Κωνσταντίνος Λαύκας Partner, Uni.Fund
«Τα ζητήματα βιωσιμότητας φαίνεται να ασκούν δυναμική έλξη και σε νεοφυείς επιχειρήσεων που προσφέρουν λύσεις για την αντιμετώπιση προκλήσεων σε θέματα ΕSG ή υιοθετούν κριτήρια ΕSG στην οργάνωση και λειτουργία τους»

Startups: Οι επενδυτές προτιμούν την καινοτομία
Oπως προκύπτει και από την Έρευνα ESG Manager 2021 στην οποία συμμετείχαν συνολικά 369 διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων από όλο τον κόσμο, αντιπροσωπεύοντας 79,6 τρισεκατομμύρια δολάρια περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση, οι διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων αυξάνουν τις προσπάθειες για τη βελτίωση της συνολικής ποιότητας των εισροών κατά την ενσωμάτωση των θεμάτων ESG, ωθώντας τις εταιρίες σε ταχύτερη συμμόρφωση στα κριτήρια βιωσιμότητας. Ωστόσο, τελευταία, η επίτευξη αειφορίας φαίνεται πως ασκεί δυναμική έλξη και σε νεοφυείς επιχειρήσεις, που προσφέρουν λύσεις για την αντιμετώπιση προκλήσεων σε θέματα ΕSG ή υιοθετούν κριτήρια ΕSG στην οργάνωση και λειτουργία τους, παρατηρεί ο Κωνσταντίνος Λαύκας, Partner στο Uni.Fund. Αξίζει, μάλιστα, να αναφερθεί πως το 2021 σημειώθηκαν επενδύσεις-ρεκόρ προς startups Ελλήνων ιδρυτών, που μάλιστα εκτινάχτηκαν σε 4,5 δισ. από μόλις $1,3 δισ. τόσο το 2020, όσο και τη διετία 2018-2019, καταρρίπτοντας κάθε προηγούμενο ρεκόρ και αποδεικνύοντας τη σχέση εμπιστοσύνης με εγχώριους και διεθνείς επενδυτές. Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνεται από τον ΣΕΠΕ, παρατηρήθηκε ετήσια αύξηση της τάξης του 240%, με τις επενδύσεις σε ελληνικές startups το 2021 να έχουν δεκαπλασιαστεί από το 2015 αλλά και να είναι 87 φορές περισσότερες από εκείνες του 2010.

Η Μαριλένα Κάκκου αποδίδει το εξαιρετικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των startups στο γεγονός ότι μπορούν από την αρχή, και όχι διορθώνοντας όπως οι πιο ώριμες εταιρείες, να σχεδιάσουν και να αναπτύξουν το επιχειρηματικό τους μοντέλο βάσει των αρχών βιώσιμης ανάπτυξης. Τέτοιες εταιρείες γίνονται πόλος έλξης του καλύτερου νέου ανθρώπινου δυναμικού -αποκτώντας έτσι ένα απτό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα- ενώ παράλληλα ελαχιστοποιούν το ρίσκο για τους επενδυτές τους, υφιστάμενους ή δυνητικούς, αφού αξιολογούν συνεχώς και με μετρήσιμα κριτήρια τον τρόπο εταιρικής διακυβέρνησης και την επίδρασή τους στο περιβάλλον και την κοινωνία, εξηγεί ο Κωνσταντίνος Λαύκας. Σύμφωνα μάλιστα με την τρίτη ετήσια Πρόβλεψη Μικρών Επιχειρήσεων της First Citizens Bank, το 48% των millennials επιθυμούν να είναι μέρος της τάσης των startups.

Αναμφισβήτητα, η τεχνολογία συνιστά έναν τομέα που προσελκύει το επενδυτικό ενδιαφέρον. Όπως προκύπτει από την έρευνα «State of Climate Tech 2021», που διεξήγαγε η PwC έντονη εισροή επενδύσεων από επιχειρησιακά (venture capital – VC) και ιδιωτικά κεφάλαια (private equity – PE) υπήρξε κατά το β’ εξάμηνο 2020 και το α’ εξάμηνο 2021, σε περιβαλλοντικές τεχνολογίες (climate tech). Μάλιστα, η εισροή έφτασε στα 87,5 δισ. δολάρια ενώ περισσότερα από 60 δισ. δολάρια καταγράφηκαν μόνο στο πρώτο μισό του 2021. Την τελευταία 5ετία παρατηρείται έκρηξη στον χώρο των Venture Capital αλλά και των επενδυτικών αγγέλων που στοχεύουν επενδύσεις σε start-ups οι οποίες δραστηριοποιούνται στον χώρο μας δηλώνει ο Κωνσταντίνος Λαύκας, σημειώνοντας την τάση των VCs να ενσωματώνουν αξίες βιωσιμότητας στα επιχειρηματικά μοντέλα και την επιχειρηματική κουλτούρα των επενδυτικών τους χαρτοφυλακίων.

Ο ΣΕΒ σε ειδική έκθεση που δημοσιοποιήθηκε, πραγματοποιεί αναφορά στις ξένες Επενδύσεις που αφορούν την Καινοτομία και την Υψηλή Τεχνολογία (ΕΚΥΤ) σημειώνοντας τον ενισχυτικό τους ρόλο στην ψηφιακή προσαρμοστικότητα, στην εγχώρια καινοτομία και τη μεταφορά τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, καθώς και την παραγωγικότητα στις χώρες υποδοχής.

Στον χώρο του Venture Capital και των επενδύσεων σε νεοφυείς τεχνολογικές εταιρείες στον οποίο δραστηριοποιούμαστε ως Metavallon, η τεχνολογία παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη βιώσιμων λύσεων με βλέμμα στα επόμενα 20 χρόνια – τέτοια παραδείγματα για εμάς αποτελούν οι επενδύσεις μας στις εταιρείες Better Origin και Perceptual Robotics, δηλώνει στο ESG+ η Μαριλένα Κάκκου.

Εισηγμένες ή εδραιωμένες επιχειρήσεις όλο και πιο συχνά επενδύουν σε startups που προσφέρουν καινοτόμες υπηρεσίες σε θέματα ESG ή επιλέγουν λύσεις που προσφέρονται από αυτές για να προσαρμόσουν ανάλογα τα επιχειρηματικά μοντέλα τους ή να ξανασχεδιάσουν τα προϊόντα, τις υπηρεσίες ή τη λειτουργία τους, σχολιάζει ο Κωνσταντίνος Λαύκας. Οι startups οι οποίες παρέχουν υπηρεσίες με θετικό κοινωνικό ή περιβαλλοντικό αντίκτυπο έχουν επιπλέον άμεση πρόσβαση σε εξειδικευμένα ιδιωτικά κεφάλαια με στόχο το “sustainable investing” και των λεγόμενων «impact funds” (Ιδιωτικά κεφάλαια με στόχο την υλοποίηση επενδύσεων που δημιουργούν μετρήσιμο, κοινωνικό ή/και περιβαλλοντικό αντίκτυπο, πέραν της οικονομικής απόδοσης), τα οποία ολοένα και πληθαίνουν, μας πληροφορεί η Μαριλένα Κάκκου.

Βασίλης Ζύμνης Διευθυντής Αναπτυξιακών Προγραμμάτων, Revival Consulting Services S.A.
«Ιδιαίτερης σημασίας για την επιτυχή ολοκλήρωση μιας επένδυσης είναι η εύρεση εξειδικευμένου συμβούλου διαχείρισης αναπτυξιακών νόμων»

Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος: Ισχυρά κίνητρα στις ιδιωτικές επιχειρήσεις
Ψηφίστηκε στις 02/02/2022 από την Ολομέλεια της Βουλής ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος «Ελλάδα Ισχυρή Ανάπτυξη», που συνιστά το βασικό θεσμικό πλαίσιο για την παροχή κρατικών ενισχύσεων προς τις ιδιωτικές επενδύσεις στη χώρα μας. Ύστερα από την έγκριση του Νέου Χάρτη Περιφερειακών Ενισχύσεων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την περίοδο 2022-2027 τα ποσοστά ενισχύσεων θα αγγίξουν το 60% για τις μεγάλες επιχειρήσεις, έως 70% για τις μεσαίες και έως 80% για τις μικρές επιχειρήσεις. «Ο νέος Αναπτυξιακός νόμος με το νέο καθεστώς “Πράσινη Μετάβαση και Περιβαλλοντική Αναβάθμιση Επιχειρήσεων”, προβλέπεται να ενισχύει επενδυτικά σχέδια κυκλικής οικονομίας και βιώσιμης ανάπτυξης, που υιοθετούν τεχνολογίες και συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και στην ενεργειακή αναβάθμιση των επιχειρηματικών μονάδων, μας λέει ο Τάσος Ιωσηφίδης, Εταίρος και Επικεφαλής Συμβούλων Εταιρικής Στρατηγικής και Συναλλαγών της EY Ελλάδος και ο Βασίλης Ζύμνης, Διευθυντής Αναπτυξιακών Προγραμμάτων της Revival Consulting Services S.A. σημειώνει πως ενισχύονται επενδυτικά σχέδια σε ποσοστό έως 70% του κόστους στους τομείς τουρισμού, μεταποίησης, logistics, ΤΠΕ, ενέργειας, χώρων στάθμευσης, οίκων ευγηρίας, κέντρων αποθεραπείας-αποκατάστασης, αθλητικών δραστηριοτήτων, μηχανικών πλυντηρίων και παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών. Στις επιλέξιμες δαπάνες περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, μέτρα ενεργειακής απόδοσης και προστασίας του περιβάλλοντος, η συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από ΑΠΕ, η αποκατάσταση μολυσμένων χώρων, η ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων και, τέλος, οι δαπάνες κατάρτισης, έρευνας και καινοτομίας, αναφέρει ο Τάσος Ιωσηφίδης.

Τάσος Ιωσηφίδης Εταίρος και Επικεφαλής Συμβούλων Εταιρικής Στρατηγικής & Συναλλαγών, EY Ελλάδος
«Ο νέος αναπτυξιακός νόμος παρέχει τα απαραίτητα κίνητρα για την κινητοποίηση επενδύσεων που θα δημιουργήσουν μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική, κοινωνική και επιχειρηματική αξία»

Ο σκοπός του νέου νόμου είναι η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας με τη χορήγηση κινήτρων σε συγκεκριμένες δραστηριότητες και κλάδους, προκειμένου να επιτευχθούν ο ψηφιακός και τεχνολογικός μετασχηματισμός των επιχειρήσεων, η πράσινη μετάβαση, η δημιουργία οικονομιών κλίμακας, η στήριξη καινοτόμων επενδύσεων και όσων επιδιώκουν την εισαγωγή νέων τεχνολογιών της «Βιομηχανίας 4.0», της ρομποτικής και της τεχνητής νοημοσύνης» προσθέτει ο Βασίλης Ζύμνης. Όπως συμπληρώνει, ο νέος νόμος αποσκοπεί επιπλέον στην ενίσχυση της απασχόλησης με εξειδικευμένο προσωπικό, τη στήριξη της νέας επιχειρηματικότητας, την ενίσχυση λιγότερο ευνοημένων περιοχών της χώρας και περιοχών που εντάσσονται στο Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΣΔΑΜ), την περαιτέρω ενίσχυση του τουρισμού και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας. Ο Τάσος Ιωσηφίδης εκφράζει τη βεβαιότητα πως επενδύσεις αυτού του χαρακτήρα θα είναι ιδιαίτερα κρίσιμές για την επιτυχή πράσινη μετάβαση της Ελλάδας. Ειδικά εάν λάβουμε υπόψη τις αυξανόμενες απαιτήσεις της κοινωνίας των πολιτών και διάφορων άλλων ενδιαφερόμενων μερών, για περισσότερη δράση στο πεδίο της βιωσιμότητας και της κλιματικής αλλαγής και την άνοδο των κριτηρίων ESG, ο νέος νόμος παρέχει τα απαραίτητα κίνητρα για την κινητοποίηση επενδύσεων που θα δημιουργήσουν μακροπρόθεσμη περιβαλλοντική, κοινωνική και επιχειρηματική αξία, επισημαίνει. Τα κίνητρα που προσφέρονται ανάλογα με το μέγεθος της επιχείρησης και το καθεστώς είναι αυτά της επιχορήγησης, της φορολογικής απαλλαγής, της χρηματοδοτικής μίσθωσης και της ενίσχυσης των δημιουργημένων θέσεων απασχόλησης, μας λέει ο Βασίλης Ζύμνης. Ιδιαίτερης σημασίας για την επιτυχή ολοκλήρωση μιας επένδυσης είναι η εύρεση εξειδικευμένου συμβούλου διαχείρισης αναπτυξιακών νόμων, συμπληρώνει.

Οι δεσμεύσεις που επιτεύχθηκαν στην COP26 δεν ήταν γενναίες

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Για τη συμβολή σας στην αντιμετώπιση ανθρωπιστικών και περιβαλλοντικών ζητημάτων και φυσικών καταστροφών σας απονεμήθηκε το Βραβείο «Πράσινο Αστέρι» του ΟΗΕ. Πόσο αισιόδοξη είστε για το μέλλον του πλανήτη, δεδομένου και του γεγονότος ότι, με τις ισχύουσες δεσμεύσεις, η μέση θερμοκρασία της γης αναμένεται να ξεπεράσει τους +3°C ως το τέλος του αιώνα;

Η κλιματική κρίση είναι εδώ και ήδη βιώνουμε τις δυσμενείς της επιπτώσεις. Τα ακραία καιρικά φαινόμενα, που είναι μια από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, πλήττουν έντονα την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και επηρεάζουν καταλυτικά τη ζωή των κατοίκων. Η κλιματική κρίση είναι απειλή για την ασφάλεια, την επισιτιστική ασφάλεια, τις υποδομές, τις κατοικίες, την αγροτική παραγωγή και τον τουρισμό, ενώ θέτει σε διακινδύνευση την εν συνόλω ποιότητα ζωής των πολιτών.

Έτσι, από νωρίς, καθώς η ακαδημαϊκή μου εξειδίκευση είναι σε αυτά τα θέματα, συνειδητοποίησα τη σοβαρότητα του ζητήματος και ασχολήθηκα εθελοντικά με τις επιπτώσεις των φυσικών καταστροφών σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Τόσο το βραβείο «Πράσινο Αστέρι» του ΟΗΕ, όσο και η θέση μου ως Προέδρου της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, μου έχουν επιτρέψει να μετέχω ενεργά σε φορείς που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι η μέση αύξηση της θερμοκρασίας της γης πρέπει να είναι έως τον 1,5°C, το οποίο θεωρείται το κομβικό σημείο, καθώς οποιαδήποτε περαιτέρω αύξηση θα θέσει σε διακινδύνευση την επιβίωση του ίδιου του πλανήτη.

Οι προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της χώρας μας, που έχει ηγετικό ρολό στις δράσεις και πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, δεν επαρκούν. Χρειάζεται περαιτέρω προσπάθεια και επιτάχυνση αυτής από όλα τα κράτη και δη τους μεγάλους παίκτες που κατά κύριο λόγο συνεισφέρουν στην εκπομπή αερίων του θερμοκηπίου, όπως το διοξείδιο του άνθρακος και το μεθάνιο. Πρέπει, ακόμη, να επιταχύνουμε τις προσπάθειες προώθησης και αξιοποίησης των καινοτόμων τεχνολογιών για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά και για την περαιτέρω εισδοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ενεργειακό ισοζύγιο. Απαιτείται δε αλλαγή του τρόπου ζωής και υιοθέτηση βιώσιμων συνηθειών, ενώ ενδείκνυται όλα τα κράτη να υιοθετήσουν νέα εργαλεία και νομοθετήματα που θα συνεισφέρουν στη μάχη έναντι της κλιματικής κρίσης.

Η χώρας μας, επί παραδείγματι, ανέλαβε σημαντικές πρωτοβουλίες, όπως αυτές ανακοινώθηκαν από τον Πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, στο πλαίσιο της 26ης Διάσκεψης των Μερών της Σύμβασης Πλαίσιο του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP 26), δίνοντας έμφαση αφενός στην απανθρακοποίηση της ναυτιλίας, ιδίως μέσω της ενίσχυσης της καινοτομίας, και αφετέρου στα οικολογικά νησιά και το πρόγραμμα ανάδειξης οικολογικών τουριστικών προορισμών, το GR-eco Islands. H πρωτοβουλία των GR-eco islands στοχεύει στη μετατροπή των νησιών της Ελλάδας σε πρότυπα πράσινης οικονομίας, ενεργειακής αυτονομίας, ψηφιακών καινοτομιών και οικολογικής κινητικότητας. Σε αυτήν εντάσσονται δράσεις όπως η αυξημένη χρήση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, η προώθηση της ενεργειακής απόδοσης, η βιώσιμη διαχείριση των αποβλήτων και των υδάτων, ο εξηλεκτρισμός των μεταφορών, ο πράσινος μετασχηματισμός της γεωργίας και του τουρισμού και η ανάπτυξη των λιμενικών και άλλων υποδομών, μέσω στοχευμένων παρεμβάσεων και προσαρμοσμένων προγραμμάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και των συναρμόδιων Υπουργείων. Είναι μια σπουδαία πρωτοβουλία που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη των νησιών του Ειρηνικού, της Καραϊβικής, της Λατινικής Αμερικής, αλλά και των παράκτιων χωρών. Αν επιτύχουμε ένα πραγματικό ecotourism που θα ενέπνεε και θα εφαρμοζόταν σε όλους τους τουριστικούς προορισμούς, το αποτύπωμα θα ήταν τεράστιο.

Η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής, από την πλευρά της, φέρνει προς συζήτηση ειδικότερα περιβαλλοντικά ζητήματα, τα οποία αναδεικνύει και επισπεύδει τις εξελίξεις επ’ αυτών, όπως έκανε επιτυχώς με τις συστηματικές συνεδριάσεις για τις βιώσιμες και «πράσινες» χρηματοδοτήσεις, όπου κατέληξε σε μια σειρά συγκεκριμένων νομοθετικών προτάσεων, οι οποίες και υπεβλήθησαν στην Κυβέρνηση, όπως η ανάγκη θεσμοθέτησης νέων μορφών χρηματοδοτικών εργαλείων (π.χ. ένα κρατικό πράσινο ομόλογο). Η Υποεπιτροπή Υδατικών Πόρων της Βουλής, που είναι τμήμα της Επιτροπής Περιβάλλοντος, πραγματοποίησε, επί παραδείγματι, συστηματικές συνεδριάσεις για τα εναλλακτικά καύσιμα και τη χρήση τους για την επίτευξη της βιώσιμης ναυτιλίας, επισημαίνοντας την ανάγκη ανάπτυξης του εθνικού πλαισίου της πολιτικής για την προώθηση της αγοράς των εναλλακτικών καυσίμων και την κάλυψη της ζήτησης των πλοίων για έτερες εναλλακτικές μορφές καυσίμων, όπως είναι το υδρογόνο. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσίασε το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ηλεκτροκίνηση πλοίων, αλλά και την πρωτοβουλία της Ελλάδας και της Γαλλίας για δημιουργία σκαφών με ηλιακή ενέργεια. Έθεσε δε στην ατζέντα προς συζήτηση το υδρογόνο, επισπεύδοντας τις εξελίξεις. Είμαι αισιόδοξη ότι μπορούμε να τα καταφέρουμε και να βγούμε νικητές στη μάχη έναντι της κλιματικής κρίσης, αλλά πρέπει να εντείνουμε τις προσπάθειες μας, καθώς ό,τι κάνουμε ως σήμερα δεν αρκεί.

Ειδικότερα η Μεσόγειος δοκιμάστηκε από πλημμύρες και φυσικές καταστροφές, όπως, για παράδειγμα, οι πολύ έντονες πυρκαγιές που βιώσαμε αυτό το καλοκαίρι. Πως η ανταλλαγή τεχνογνωσίας στη νομοθεσία και στη νέα τεχνολογία ανάμεσα σε όλα τα ευρωμεσογειακά κράτη, που έχει ήδη ξεκινήσει με την πρωτοβουλία της ελληνικής αντιπροσωπείας, θα συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση του ζητήματος των πυρκαγιών;

Είναι γνωστό ότι η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου παρουσιάζει ιδιαίτερη ευαλωτότητα στις φυσικές καταστροφές, με τις πυρκαγιές, τα τελευταία χρόνια, να έχουν ενταθεί, λόγω της κλιματικής κρίσης, αλλά και της τρωτότητας των οικοσυστημάτων. Προς τούτο, απαιτείται στενότερη θεσμική συνεργασία μεταξύ των ευρωμεσογειακών χωρών στους τομείς της πρόληψης και της αντιμετώπισης των ανθρωπογενών και φυσικών καταστροφών. Στο περιθώριο της προπαρασκευαστικής κοινοβουλευτικής συνάντησης για την Κλιματική Αλλαγή, ενόψει της 26ης Διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή στη Γλασκώβη, η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Ελληνικής Βουλής ανέλαβε την πρωτοβουλία και συγκάλεσε πολυμερείς επαφές με Βουλευτές Ευρωμεσογειακών χωρών (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Κύπρο, Κροατία, Σλοβενία) και με τον Πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης για τη Μεσόγειο (PAM), για να συζητήσουμε το κρίσιμο κοινό ζήτημα των δασικών πυρκαγιών στην περιοχή και τρόπους σύμπραξης για την αντιμετώπισή του. Η συνάντηση είχε ως αποτέλεσμα την αναγνώριση του κοινού προβλήματος, την ανάδειξη της ανάγκης ανταλλαγής τεχνολογίας (know-how) και καλών πρακτικών για την πρόληψη και αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών, καθώς και τη σημασία ανάπτυξης κοινών νομοθετικών πρωτοβουλιών. Θα ακολουθήσει η διοργάνωση workshop στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής για την ανάπτυξη κοινών στρατηγικών και πολιτικών για την προστασία των μεσογειακών δασών με τη συμμετοχή των Προέδρων των Επιτροπών Περιβάλλοντος των ευρωμεσογειακών κρατών. Απώτερος στόχος είναι η «θωράκιση» της Μεσογείου έναντι των φυσικών καταστροφών μέσω της δημιουργίας ενός πιο συντονισμένου μηχανισμού, στο πρότυπο του RescEU, ειδικά για τα ευρωμεσογειακά κράτη, ώστε να υπάρχει αποτελεσματικότερη αντίδραση σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης. Οι δασικές πυρκαγιές στα μεσογειακά οικοσυστήματα είναι μια απειλή σοβαρή και επαναλαμβανόμενη, για την οποία θα πρέπει να είμαστε όσο πιο έτοιμοι γίνεται. Χρειάζεται να δουλέψουμε στενά μαζί, για να θωρακίσουμε και να προστατέψουμε την περιοχή μας για το μέλλον.

Μια σημαντική πολιτική απόφαση είναι η αναδάσωση του 85% όλων των δασών παγκοσμίως. Ειδικότερα στην Ελλάδα 200 εκ. ευρώ θα αξιοποιηθούν για τη μεγαλύτερη προσπάθεια αναδάσωσης που έχει γίνει ποτέ. Ποια άλλα παραδείγματα γενικών πολιτικών αναμένεται πως θα υποστηρίξουν δράσεις που θα φτάσουν και στη γειτονιά μας;

Αναμφίβολα, το Εθνικό Σχέδιο Αναδασώσεων είναι μια εξαιρετικά σημαντική πρωτοβουλία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατά την οποία περισσότερα από 20 εκατομμύρια δέντρα θα φυτευτούν σε όλη την Ελλάδα, με προτεραιότητα στις περιοχές που επλήγησαν από τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού. Πρόκειται για ένα σπουδαίο έργο, ύψους 200 εκατομμυρίων ευρών, που χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και έχει χρονικό ορίζοντα υλοποίησης το 2025-2026. Μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης χρηματοδοτούνται και άλλες σημαντικές δράσεις που θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στους πολίτες, όπως το διευρυμένο πρόγραμμα «Εξοικονομώ κατ’ οίκον», αλλά και το νέο πρόγραμμα «Αντικατάστασης και Ανακύκλωσης Ενεργοβόρων Ηλεκτρικών Συσκευών», συνολικού προϋπολογισμού 100 εκατ. ευρώ, μέσω του οποίου τα νοικοκυριά θα έχουν τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν έως και τρεις ηλεκτρικές συσκευές. Με τα δύο αυτά προγράμματα θα επιτευχθεί εξοικονόμηση ενέργειας, ενώ θα μειωθεί σε μόνιμη βάση το ενεργειακό κόστος των νοικοκυριών και παράλληλα θα μειωθούν οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Πρόκειται για μια δέσμη μέτρων που θα επηρεάσει την καθημερινότητα των πολιτών. Εξίσου σημαντικό είναι και το πρόγραμμα «Εξοικονομώ επιχειρώντας» που αποσκοπεί στη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της λειτουργίας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων, ενεργειακή αναβάθμιση παραγωγικών διαδικασιών, συστήματα ανάκτησης θερμότητας στο πλαίσιο παραγωγικών διαδικασιών, εγκατάσταση «έξυπνων» ενεργειακών συστημάτων, ηλεκτρικά οχήματα διανομής κ.λπ. Είναι ένα έργο που θα συμβάλλει στην ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων και θα δημιουργήσει πρόσθετες θέσεις εργασίας μέσω της τόνωσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Σημαντικό είναι και το πρόγραμμα «Έξυπνες Πόλεις- Smart Cities», το οποίο απευθύνεται σε δήμους της χώρας, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης, για την ανάπτυξη εφαρμογών και υπηρεσιών που διευκολύνουν την καθημερινότητα του πολίτη και βελτιστοποιούν τη λειτουργία των δημοτικών υπηρεσιών. Μεταξύ των χρηματοδοτούμενων έργων είναι η ανάπτυξη και αναβάθμιση των ψηφιακών υποδομών σε κρίσιμους τομείς, όπως η διαχείριση απορριμμάτων, η υγεία και η ύδρευση. Θα δοθεί, έτσι, η ευκαιρία σε κέντρα πόλεων να αναβαθμιστούν και να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής.

Έχετε υποβάλλει πρόταση που αφορά ειδική χρηματοδότηση για την έρευνα, την καινοτομία και την τεχνολογία σχετικά με ένα ειδικό ζήτημα: την απορρόφηση διοξειδίου άνθρακα από την ατμόσφαιρα και την μετατροπή του σε αλλά υλικά, με χημικούς τρόπους, ή την αποθήκευσή του. Με ποιον τρόπο η εξέλιξη της συγκεκριμένης καινοτομίας θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής;

Η κλιματική κρίση δημιουργείται και εντείνεται πρωτίστως από τις πλεονάζουσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και δευτερευόντως των λοιπών αερίων του θερμοκηπίου. Το διοξείδιο του άνθρακος εκλύεται στην ατμόσφαιρα τόσο με φυσικές διεργασίες όσο και με τεχνητές ανθρωπογενείς, κυρίως μέσω των εξορύξεων, της καύσης πετρελαίου, της εξόρυξης και καύσης λιγνίτη, τις χερσαίες, θαλάσσιες και εναέριες μεταφορές, αλλά και άλλες ενέργειες. Όπως η φύση παράγει διοξείδιο του άνθρακος έτσι και το αφαιρεί από την ατμόσφαιρα με τη μετατροπή του σε οξυγόνο κυρίως μέσα από τα πράσινα μέρη των φυτών. Αντιστοίχως και ο άνθρωπος, όπως τεχνητά παράγει διοξείδιο του άνθρακος και το εκλύει στην ατμόσφαιρα έτσι, αφενός με την εκτεταμένη δενδροφύτευση, αποκαθιστώντας τα χαμένα δάση, και αφετέρου με τη χρήση νέων τεχνολογιών μπορεί και να το αφαιρέσει από την ατμόσφαιρα και να επαναφέρει τη σωστή ισορροπία, στην ποσότητα που συναντάται, το διοξείδιο του άνθρακος στην ατμόσφαιρα, δηλαδή να αποκαταστήσει το επιθυμητό ισοζύγιο, το οποίο δεν διαταράσσει πλέον το κλίμα και τις λοιπές φυσικές διεργασίες.

Με τη βοήθεια της τεχνολογίας θα πρέπει να αποθηκεύσουμε το πλεονάζον διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, αλλά κυρίως να το μετατρέψουμε σε άλλα υλικά και να επαναχρησιμοποιηθεί. Υπάρχει διαθέσιμη η τεχνολογία, ώστε το διοξείδιο του άνθρακα, καθότι είναι χημική ένωση, να μπορέσει να μετατραπεί και να αποτελέσει μέρος άλλων χρήσιμων σταθερών και υγρών υλικών και ουσιών, όπως τα άλατα και το ανθρακικό ασβέστιο. Η εκτεταμένη εφαρμογή των τεχνολογιών δέσμευσης, αποθήκευσης και μετατροπής του διοξειδίου του άνθρακος είναι ο καθοριστικός παράγων που διεθνώς θα συμβάλλει στην αντιστροφή της έως τώρα βέβαιης πορείας μας προς την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Η δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, η μετατροπή και η επαναχρησιμοποίησή του είναι κάτι που το επιτάσσει η κλιματική κρίση και η κυκλική οικονομία. Το πλεονάζον διοξείδιο του άνθρακα μπορεί να ιδωθεί ως μια πηγή από την οποία μπορούμε να δημιουργήσουμε δευτερογενή υλικά, όπως αντίστοιχα γίνεται και με τα απόβλητα.Η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής θα «ανοίξει» νέο κύκλο συνεδριάσεων, αφιερωμένο στις νέες τεχνολογίες και την καινοτομία για την προστασία του περιβάλλοντος.

Σύμφωνα με έρευνα στο περιοδικό Nature Climate Change, το 85% του παγκόσμιου πληθυσμού βιώνει τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Λαμβάνοντας υπόψη το επείγον της κατάστασης, ποιες ήταν οι σπουδαιότερες δεσμεύσεις του Cop26 της Γλασκόβης για το ζήτημα και γιατί τα κείμενα που εγκρίθηκαν χαρακτηρίστηκαν από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ως συμβιβασμός;

Στη Γλασκόβη ήταν στραμμένα το Νοέμβριο τα «φώτα» της διεθνούς κοινότητας για την 26η Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών της Διεθνούς Σύμβασης – Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή (UNFCCC COP26). Κατά την διάρκεια της Διάσκεψης σημειώθηκαν σημαντικές θετικές εξελίξεις για την παύση της αποψίλωσης των δασών, τη μείωση των παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου και την προώθηση της συνεργασίας για την πράσινη καινοτομία, οι οποίες δείχνουν μια στροφή από την κλιματική φιλοδοξία στη δράση για το κλίμα, ενώ επήλθε συμφωνία για τη δημιουργία μιας παγκόσμιας αγοράς άνθρακος (άρθρο 6). Οι χώρες ανακοίνωσαν δε τις αναθεωρημένες εθνικά καθορισμένες συνεισφορές τους (NDCs) για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα.

Οι δεσμεύσεις, ωστόσο, που επιτεύχθηκαν στην COP26 δεν ήταν γενναίες, ενώ επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά ότι κινούμαστε πιο αργά από ότι πρέπει. Οι αποφάσεις που πάρθηκαν ήταν κατά κύριο λόγο πολιτικά κείμενα, έγγραφα «μαλακού δικαίου», που θέτουν μεν το γενικότερο πλαίσιο και τις αρχές, αλλά δεν είναι νομικά δεσμευτικά. Επί παραδείγματι, η Παγκόσμια Δέσμευση για το Μεθάνιο συνιστά ένα πρώτο διεθνές κείμενο, το οποίο, θα πρέπει αφενός να αποτελέσει έναυσμα για την ανάληψη διεθνούς και εθνικής δράσης για την μείωση των εκπομπών μεθανίου και αφετέρου, για να είναι μακροπρόθεσμα αποτελεσματικό, θα πρέπει να αποτελέσει τη βάση διαπραγμάτευσης και υιοθέτησης μιας διεθνούς νομικά δεσμευτικής συμφωνίας με συγκεκριμένες δεσμεύσεις, στόχους και χρονοδιαγράμματα. Περιλαμβάνει τις πρώτες δράσεις για τη μείωση του μεθανίου στον τομέα της ενέργειας αλλά χωρίς να προχωρά σε ρυθμίσεις και μέτρα για τον τομέα της αγροτικής παραγωγής, ο οποίος από κοινού με την κτηνοτροφία παράγουν το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρωπογενών εκπομπών του μεθανίου. Επομένως, δεν προχωράμε αρκετά γρήγορα σε δράσεις που μπορούν να επιφέρουν ουσιαστική πρόοδο στη μάχη κατά της κλιματικής κρίσης.

Project «Χάλκη»: Το μέλλον είναι Πράσινο και Έξυπνο

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Αν υπάρξει μέλλον, τότε αυτό θα είναι σίγουρα πράσινο, είχε πει κάποτε η Γερμανίδα ακτιβίστρια-οικολόγος Petra Kelly και η Χάλκη, ένα νησάκι στην άγονη γραμμή του Νοτιοανατολικού Αιγαίου που τελεί υπό την προστασία της UNESCO ως Διεθνές Κέντρο Ειρήνης και Φιλίας, φαίνεται πως επιβεβαιώνει με το παράδειγμά της πως το αύριο ανήκει στην αειφόρο ανάπτυξη. Το νησί αναδείχθηκε στις 5 Νοεμβρίου του 2021 ως το πρώτο GR-eco island της Ελλάδας περικλείοντας μια σειρά καινοτομιών, μας λέει ο Δήμαρχος Χάλκης Ευάγγελος Γ. Φραγκάκης.

Τι συνιστά ωστόσο η πρωτοβουλία GR-eco islands; Ουσιαστικά πρόκειται για την αξιοποίηση των συμπερασμάτων από τα πιλοτικά έργα που πραγματοποιήθηκαν η βρίσκονται εν εξελίξει στον ενεργειακό κυρίως τομέα στην Αστυπάλαια, στην Τήλο ή στον ‘Αη-Στράτη και αφορούν τη δημιουργία ενός κοινού πλαισίου, όπου όλα τα ελληνικά νησιά αναδεικνύονται ως στυλοβάτες της πράσινης μετάβασης.

Βασικό μας μέλημα στο εγχείρημα μετατροπής της Χάλκης στο πρώτο GR- eco island της Ελλάδας ήταν η περιβαλλοντική της προστασία, η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών της πόρων και τελικά η επίτευξη του οράματος της αειφορίας, με επίκεντρο πάντα τον πολίτη. Αυτό το μείγμα μας οδήγησε στη δημιουργία του Πράσινου – Έξυπνου Νησιού, εξηγεί ο Ευάγγελος Γ. Φραγκάκης.

Ένα πρότυπο αυτονομίας και βιώσιμης μετακίνησης
Το εγχείρημα τέθηκε σε εφαρμογή υπό την αιγίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την ευγενική συμμετοχή της Γαλλικής Πρεσβείας στην Ελλάδα, προσελκύοντας πόρους από όλα τα Ταμεία, Προγράμματα αλλά και πηγές χρηματοδότησης όπως ΕΣΠΑ 2021-2027 και Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης. Επιπλέον, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και οι εταιρίες, ΔΕΗ, ΔΕΔΔΗΕ, AKUO ENERGY, ALD Automotive, Citroen, OMEXOM/Vinci Energies, Παπαστράτος, Σπυρόπουλος και VODAFON ένωσαν τις δυνάμεις τους σε μια συνεργασία που εδραιώνει τη νέα εποχή βιώσιμης ανάπτυξης.

Ο Δήμαρχος Χάλκης, Ευάγγελος Φραγκάκης

«Έχοντας την εξέλιξη της κοινωνίας πάντα στον πυρήνα της φιλοσοφίας μας, ακολουθώντας τη στρατηγική της Μάρκας “Electric for All”, συμμετέχουμε στο πρωτοποριακό έργο για τη μετατροπή της Χάλκης σε πρότυπο νησί αυτονομίας και βιώσιμης μετακίνησης» δηλώνει στο ESG+ o Πολυχρόνης Συγγελίδης, Managing Director στον Όμιλο Συγγελίδη.

Θα αποδειχθεί τελικά το project κινητήριος μοχλός για μια συλλογική επανάσταση τεχνολογικής προόδου, πράσινης οικονομίας και καινοτομίας στις ευρωπαϊκές περιοχές και χώρες; Αυτή είναι μόνο η αρχή, διαβεβαιώνει ο δήμαρχος Χάλκης, Ευάγγελος Γ. Φραγκάκης σημειώνοντας πως το πρώτο GR-eco island της χώρας μας προσφέρει ένα απτό παράδειγμα ολοκληρωμένης πολιτικής και επιχειρηματικής παρέμβασης.

Η συνεργασία-Το πνεύμα της Citroën
Ο Vincent Cobée, Διευθύνων Σύμβουλος της Citroën, εκφράζει τη χαρά του για τη συμμετοχή της εταιρείας στο εξαίρετο έργο της Χάλκης καθώς όπως τονίζει αυτή η συνεργασία εναρμονίζεται πλήρως με το πνεύμα της μάρκας, που τολμά και καινοτομεί, που συνδέεται στενά με τους ανθρώπους στην καθημερινή τους ζωή και την κινητικότητά τους. «Η Citroën και ο Όμιλος Συγγελίδη έχουν στον πυρήνα της φιλοσοφίας τους την εξέλιξη. Με τη Χάλκη, διευρύνουμε τη μετάβαση προς την βιώσιμη κινητικότητα στην Ελλάδα και οδηγούμε το μέλλον» συμπληρώνει ο Philippe Narbeburu, Citroën Director of European Operations του Stellantis Group. Τη σημαντικότητα της πρωτοβουλίας υπογραμμίζει και ο Δημήτρης Καββούρης, Chief Operating Officer, Citroën & DS Automobiles στον Όμιλο Συγγελίδη, χαρακτηρίζοντάς το πρωτοποριακό έργο ως κρατική δέσμευση και απώτερο σκοπό. «Οι συναισθηματικοί δεσμοί της Citroen με την Ελλάδα, ήταν ο οδηγός για την ενεργή συμμετοχή της Γαλλικής εταιρείας στο μεγάλο αυτό έργο» προσθέτει χαρακτηριστικά.

Η ενεργειακή κοινότητα του νησιού
Μια σειρά καινοτομιών εφαρμόζονται στο πρώτο GR-eco island της Ελλάδας. Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ η κατακόρυφη αύξηση των τιμών ορυκτών καυσίμων διεθνώς προκαλεί έντονα προβληματισμό, με την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού πάρκου για την παραγωγή πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 1MWatt, οι κάτοικοι της Χάλκης μετατρέπονται σε καταναλωτές – παραγωγούς μέσω της συμμετοχής τους στην ενεργειακή κοινότητα του νησιού, εκμηδενίζοντας τους λογαριασμούς του ρεύματος με την διαδικασία του εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, τονίζει ο Ευάγγελος Γ. Φραγκάκης Δήμαρχος Χάλκης. Μάλιστα, επικρατεί η εκτίμηση πως η ετήσια εξοικονόμηση θα αγγίξει τα 180.000-250.000 ευρώ, ανάλογα με τις ισχύουσες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο εκδημοκρατισμός της ηλεκτροκίνησης
Επιπλέον, η ηλεκτρονική μετακίνηση μηδενικών ρύπων, σε αρμονία με τους στόχους μείωσης του κλιματικού αποτυπώματος στο πλαίσιο της Δράσης “Χάλκη Πράσινο – Έξυπνο Νησί”, τίθεται δυναμικά σε εφαρμογή. «Συντασσόμαστε αποφασιστικά με την ευαισθησία που επιδεικνύει η ελληνική κυβέρνηση, η γαλλική πρεσβεία και η γαλλική επιχειρηματική κοινότητα και αναλαμβάνουμε την προώθηση του έργου» δηλώνει σχετικά ο Πολυχρόνης Συγγελίδης, Managing Director στον Όμιλο Συγγελίδη ενώ ο Philippe Narbeburu, Citroën Director of European Operations αναφέρει πως οι κάτοικοι και οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο νησί έχουν τη δυνατότητα αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων μηδενικών ρύπων σε προσιτές τιμές. Μια προσβάσιμη από όλους ηλεκτροκίνηση συνιστά πηγή προόδου στην κοινωνία, τονίζει ο Διευθύνων Σύμβουλος της Citroën, Vincent Cobée και ο Δημήτρης Καββούρης, Chief Operating Officer, Citroën & DS Automobiles στον Όμιλο Συγγελίδη, κάνει λόγο για έναν εκδημοκρατισμό της ηλεκτροκίνησης που καθίσταται πια εφικτός με τη συνδρομή της Citroen, προσφέροντας τη δυνατότητα μιας ολοκληρωμένης και προφανώς πρωτοποριακής “πράσινης μετάβασης” με την οποία η Χάλκη θα μπορεί από τώρα να “ζει” στο μέλλον.

Μεταστροφή στη βιώσιμη μετακίνηση
Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως η Citroën προσφέρει ένα στόλο νέων ηλεκτρικών οχημάτων τα οποία αντικαθιστούν τα οχήματα με συμβατικούς κινητήρες που χρησιμοποιούνταν από τους φορείς του νησιού. Όπως σημειώνει ο Philippe Narbeburu, Citroën Director of European Operations του Stellantis Group «ο στόλος των νέων ηλεκτρικών αυτοκινήτων εξυπηρετεί όλες τις ανάγκες του Δήμου, του Λιμενικού, της Αστυνομίας και της Ενεργειακής κοινότητας της Χάλκης». Πράγματι, η παροχή έξι αμιγώς ηλεκτροκίνητων οχημάτων αλλά και τεσσάρων σταθμών ταχείας επαναφόρτισης έδωσε στο νησί την ώθηση να ξεκινήσει δυναμικά το βήμα προς την ηλεκτροκίνηση, δηλώνει ο Ευάγγελος Γ. Φραγκάκης Δήμαρχος Χάλκης.

Η δωρεά των οχημάτων κοινής ωφέλειας στους τοπικούς δημόσιους φορείς, αλλά και η δυνατότητα των κατοίκων και των επιχειρήσεων του νησιού να μπορούν να αγοράσουν ηλεκτρικά οχήματα Citroën σε τιμές εργοστασιακού κόστους, είναι απτή απόδειξη της διάθεσης της Citroën, και του Ομίλου Συγγελίδη γενικότερα, απέναντι στην πρόοδο της χώρας και τη μεταστροφή της στη βιώσιμη μετακίνηση, επισημαίνει ο Δημήτρης Καββούρης, Chief Operating Officer, Citroën & DS Automobiles στον Όμιλο Συγγελίδη.

Όπως μάλιστα μας πληροφορεί ο Δήμαρχος Χάλκης, Ευάγγελος Γ. Φραγκάκης, και η ακτοπλοϊκή μετακίνηση αποκτά πλέον το κίνητρο να καταστεί πράσινη, με το ηλεκτροκίνητο πλοιάριο το οποίο παράγει την ενέργεια που απαιτείται για να κινηθεί με την χρήση των φωτοβολταϊκών πάνελ που διαθέτει στην οροφή. «Στον Όμιλο Συγγελίδη και στη Citroën δεν μένουμε στα λόγια, προχωρούμε σε πράξεις, εκδημοκρατίζουμε την ηλεκτροκίνηση και οδηγούμε το μέλλον από τη Χάλκη!» καταλήγει ο Πολυχρόνης Συγγελίδης, Managing Director στον Όμιλο Συγγελίδη.

Εφαρμόσιμη και ορατή η πολιτική της πράσινης ανάπτυξης
Πράγματι, το αύριο φαίνεται να ανήκει σε αυτό το μικρό νησί του νοτιοανατολικού Αιγαίου. Όπως εξάλλου δηλώνει και ο Δήμαρχος Χάλκης, Ευάγγελος Γ. Φραγκάκης, «η ενσωμάτωση έξυπνων συστημάτων δημοσίου φωτισμού και η ανάδειξη καινοτόμων τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών και τεχνολογικών εφαρμογών βασισμένων σε 5G δίκτυο καθιστά τη Χάλκη τεχνολογικά έτοιμη να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις του μέλλοντος.

Ως προς τις εκπομπές CO2, εκτιμάται ότι θα επιτευχθεί εξοικονόμηση περίπου 1.800 τόνων που επρόκειτο να εκλυθούν στην ατμόσφαιρα. Οι κάτοικοι του νησιού θα έχουν σημαντική βελτίωση στη καθημερινότητα τους με λιγότερο θόρυβο, καλύτερη ποιότητα αέρα, ένα καθαρότερο περιβάλλον, σε συνδυασμό με χαμηλά κόστη χρήσης, επισημαίνει ο Philippe Narbeburu, Citroën Director of European Operations, Stellantis Group.

Άλλωστε, η μετάβαση σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα συνιστά επιτακτική́ ανάγκη για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, σημειώνει ο Ευάγγελος Γ. Φραγκάκης Δήμαρχος Χάλκης. «Είμαστε πολύ υπερήφανοι που συμβάλλουμε στη μετατροπή της Χάλκης σε ένα νησί πράσινο, έξυπνο και βιώσιμο” υπογραμμίζει ο Vincent Cobée, Διευθύνων Σύμβουλος της Citroën. «Με αυτή τη πρωτοβουλία, η Ελλάδα ενστερνίζεται το μέλλον και την ενεργειακή μετάβαση για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής» προσθέτει ο Philippe Narbeburu, Citroën Directo. Μάλιστα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει και ο Δήμαρχος Χάλκης, Ευάγγελος Γ. Φραγκάκης, «όλες οι παραπάνω ενέργειες δίνουν το φωτεινό παράδειγμα της αλλαγής και καταδεικνύουν ότι η πολιτική της πράσινη ανάπτυξης, είναι εφαρμόσιμη και ορατή».

Ομόλογα με εγγύηση βιωσιμότητας: Ο νέος πόλος έλξης των επενδυτών έχει άρωμα αειφορίας

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Ένα νέο είδος ομολόγων φαίνεται πως εισβάλει δυναμικά στην αγορά, φιλοδοξώντας να την κατακτήσει: Tα ομόλογα με εγγύηση βιωσιμότητας συνιστούν χρεόγραφα σταθερής απόδοσης που εκδίδονται από εταιρείες, οργανισμούς, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και κυβερνήσεις και προορίζονται αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση ή αναχρηματοδότηση έργων συνδεδεμένων με περιβαλλοντικά ή κοινωνικά οφέλη ή έναν συνδυασμό αυτών. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά στη Moody’s, «η πλήρης έκδοση ομολόγων με εγγύηση βιωσιμότητας αναμένεται να ξεπεράσει το 1 τρισ δολάρια σε ετήσια έκδοση για το 2021».

Οι κύριες κατηγορίες
α) Πράσινα ομόλογα
To πρώτο πράσινο ομόλογο, που εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων το 2007, έγινε δεκτό με μια σχετική δυσπιστία από τον επιχειρηματικό κόσμο. Ωστόσο, η εκθετική αύξηση της έκδοσής του ισοδυναμεί με την καλύτερη απόδειξη πως το αρχικό αίσθημα δυσπιστίας ανήκει στο παρελθόν.

Μάλιστα, σύμφωνα με την εκτίμηση της Climate Bonds Initiative, η έκδοση πράσινων ομολόγων θα φτάσει στο υψηλό επίπεδο ρεκόρ των 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων φέτος, από 297 δις δολάρια που καταγράφηκαν πέρυσι.

Τα πράσινα ομόλογα προορίζονται για τη χρηματοδότηση ή την αναχρηματοδότηση έργων με σαφή περιβαλλοντικά οφέλη όπως η περιβαλλοντικά βιώσιμη γεωργία, ο μετριασμός της κλιματικής αλλαγής, η ανανεώσιμη ενέργεια και η βιώσιμη διαχείριση των υδάτων.

Οι εταιρείες Daimler και Volkswagen συνιστούν χαρακτηριστικά παραδείγματα δύο μεγάλων εκδόσεων πράσινων ομολόγων το 2020, καθώς για την υποστήριξη της μετάβασής τους στα ηλεκτρικά οχήματα διατέθηκαν 1 δις ευρώ και 2 δις ευρώ αντίστοιχα.

β) Κοινωνικά ομόλογα
Τα κοινωνικά ομόλογα αφορούν τις δράσεις που προάγουν την ευημερία της κοινωνίας ή ενός συγκεκριμένου πληθυσμού. Η πανδημία διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην αύξηση του ενδιαφέροντος για τα κοινωνικά ομόλογα, αφού ο όγκος αυτών που εκδόθηκαν το 2020 αυξήθηκε σχεδόν δέκα φορές από τον όγκο του 2019 και η αυξητική τάση αναμένεται να συνεχιστεί.
Τα κοινωνικά ομόλογα χρηματοδοτούν έργα όπως η πρόσβαση στην υγεία και στην εκπαίδευση, η δημιουργία προσιτής βασικής υποδομής, π.χ. καθαρό πόσιμο νερό, αποχέτευση και η παροχή επαρκούς τροφής.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της δράσης του συγκεκριμένου είδους ομολόγου είναι η ρωσική Sovcombank, που εξέδωσε ένα ομόλογο για τη χρηματοδότηση δανείων μηδενικής δόσης προκειμένου να επιτρέψει σε άτομα χαμηλού εισοδήματος να αγοράζουν προϊόντα με πίστωση.

γ) Ομόλογα βιωσιμότητα
Ένα ομόλογο βιωσιμότητας χρηματοδοτεί έργα που στοχεύουν στην επίτευξη περιβαλλοντικών και κοινωνικών οφελών.

Ευκαιρίες και προκλήσεις για εκδότες και αγοραστές
Αγοραστές ομολόγων με εγγύηση βιωσιμότητας είναι κυρίως θεσμικοί επενδυτές, όπως τα συνταξιοδοτικά ταμεία, οι ασφαλιστικοί οργανισμοί και οι διαχειριστές κεφαλαίων, των οποίων οι επενδυτικές επιλογές καθοδηγούνται από την περιβαλλοντική και κοινωνική ευθύνη.

Αξίζει να σημειωθεί πως και οι προσδοκίες των ενδιαφερόμενων μερών των εταιρειών (πελάτες, εργαζόμενοι, προμηθευτές, κ.ά.) για υπεύθυνες εταιρικές πρακτικές ακολουθούν μια συνεχή αυξητική πορεία. Εξάλλου, οι εκδότες ομόλογων βιωσιμότητας διαπιστώνουν πως αποκτούν πρόσβαση σε πόρους και εργαλεία χρηματοδότησης που ενδέχεται να θεωρούνταν «όνειρα θερινής νυκτός» υπό άλλες συνθήκες.

Ωστόσο, ο εκδότης πρέπει να επιλέξει με προσοχή τον κατάλληλο συνεργάτη που θα τον υποστηρίξει στη συμμόρφωση με τις οδηγίες και τα πρότυπα που αφορούν την έκδοση ενός ομολόγου με εγγύηση βιωσιμότητας. Αξίζει να σημειωθεί πως η συμμόρφωση στις οδηγίες και στα πρότυπα έκδοσης χρειάζεται να διατηρηθεί καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του ομολόγου ή να διασφαλιστεί, από ανεξάρτητο φορέα, ότι το ομόλογο τηρεί τα επιλεγμένα κριτήρια, τόσο κατά την έκδοση όσο και στη συνέχεια».

Η Ελλάδα μια ανάσα πριν από την έκδοση του πρώτου βιώσιμου ομολόγου
Το Υπουργείο Οικονομικών της Ελλάδας επιθυμεί να εντάξει τη χώρα σε αυτή τη νέα τάση, που απολαμβάνει της θερμής υποδοχής των επενδυτών διεθνώς.
Συγκεκριμένα, ο Υπουργός Οικονομικών κ. Χρήστος Σταϊκούρας, σε τοποθέτησή του στην κλειστή συνάντηση της Συμμαχίας Υπουργών Οικονομικών για Κλιματικές Δράσεις που έλαβε χώρα στο πλαίσιο της διάσκεψης των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή COP26 στη Γλασκόβη, επιβεβαίωσε τον σχεδιασμό του Υπουργείου Οικονομικών για την έκδοση του πρώτου «πράσινου» ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου το δεύτερο εξάμηνο του 2022. Οι επενδύσεις πιθανόν να αφορούν δημόσια έργα υποδομών τα οποία πληρούν τα κριτήρια της βιώσιμης επένδυσης ή δραστηριότητας,.

Οι επενδύσεις πιθανόν να αφορούν δημόσια έργα υποδομών τα οποία πληρούν τα κριτήρια της βιώσιμης επένδυσης ή δραστηριότητας, όπως η ανακύκλωση, οι μεταποιητικές επιχειρήσεις (για παράδειγμα εκείνες που ασχολούνται με τα μηχανήματα ανακύκλωσης), η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης ή και η επέκτασή της σε εμπορικά τρένα, η υδρογονοκίνηση κ.α.

Η MYTILINEOS δίνει ηχηρό παρόν στο μέλλον της βιώσιμης ανάπτυξης
Η εταιρεία MYTILINEOS τοποθετήθηκε με δήλωση στο ESG+ σχετικά με τα ομόλογα βιωσιμότητας: «Η MYTILINEOS προχώρησε τον Απρίλιο του 2021 στην έκδοση ενός «πράσινου» ομόλογου ύψους €500 εκατομμυρίων. Ο ‘πράσινος’ αυτός προσανατολισμός διέπει το σύνολο της πολυσχιδούς της δραστηριότητας: ΑΠΕ – υποδομές βιώσιμης ανάπτυξης – ανακυκλούμενο αλουμίνιο. Η αναγνώριση της στρατηγικής αυτής στόχευσης της MYTILINEOS έφερε και την επιτυχή ολοκλήρωση του πρώτου «πράσινου» ομολόγου της με υπερκάλυψη σχεδόν 4 φορές σε λιγότερο από 24 ώρες και ένα ανταγωνιστικό κουπόνι 2,25% ανάμεσα σε αντίστοιχες εταιρείες με διεθνές προφίλ».

«Δεν είναι τυχαίο που η επενδυτική εταιρεία EDISON έδωσε νέα τιμή-στόχο για τη μετοχή της MYTILINEOS στα 24 ευρώ, βασιζόμενη σε μεγάλο βαθμό στην ενεργειακή μετάβαση της εταιρείας (πράσινη ενέργεια, κυκλική οικονομία και αειφορία), χαρακτηρίζοντας σημαντική για την κερδοφορία και τις εξαιρετικές επιδόσεις της Εταιρείας σε ότι αφορά στα κριτήρια ESG» σημειώνεται χαρακτηριστικά.

Στη συνέχεια, διευκρινίστηκε πως «H MΥΤΙLINEOS ήταν η πρώτη εταιρεία στην Ελλάδα και από τις πρώτες στην Ευρώπη που όχι μόνο δήλωσε ηχηρό παρόν στο μέλλον της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά δεσμεύτηκε με συγκεκριμένους και φιλόδοξους στόχους: μείωση των συνολικών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τις δραστηριότητες της κατά τουλάχιστον 30% έως το 2030 σε σύγκριση με το 2019 και η επίτευξη ουδέτερου αποτυπώματος άνθρακα έως το 2050. Παράλληλα πήρε την πρωτοβουλία να διοργανώσει το 1ο Διαδικτυακό Συνέδριο που υλοποίησε με αποκλειστικό θέμα “NetZeroAction. From challenge to opportunity for accelerated & sustainable value creation”, εστιάζοντας σε ζητήματα που επικεντρώνονται στους δείκτες ESG για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη».

Βασίλης Τσάιτας Ηead of Investor Relations, ΕΛΠΕ

Η σημασία των ομολόγων ESG στην αγορά αναμένεται να αυξηθεί ουσιαστικά
Για τον Βασίλη Τσάιτα Head of Investor Relations στην ΕΛΠΕ: «Τα ομόλογα ESG είναι εδώ για να μείνουν και σταδιακά η σημασία τους στις αγορές αναμένεται να αυξηθεί ουσιαστικά». Κατά συνέπεια, η δυνατότητα των εκδοτών να προσελκύσουν ένα ευρύτερο επενδυτικό ακροατήριο είναι σημαντική ευκαιρία, ανεξαρτήτως κλάδου δραστηριότητας. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να υπάρχει το κατάλληλο πλαίσιο ώστε η έκδοση να ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική της εταιρείας και να εξυπηρετεί καλύτερα τους σκοπούς της, καθιστώντας έτσι πιο στοχευμένο το μήνυμα προς την επενδυτική κοινότητα».

Όπως επισήμανε «στην ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ, τα θέματα ESG ήταν πάντα σημαντικό στοιχείο της στρατηγικής μας και μετά την πρόσφατη επικαιροποίηση τους, γίνονται πλέον ο κεντρικός πυλώνας του οράματος, της στρατηγικής, καθώς και της κατανομής κεφαλαίων, θέτοντας ταυτόχρονα ένα πλαίσιο με ξεκάθαρους στόχους. Είμαστε ο μεγαλύτερος ανεξάρτητος εκδότης ευρωομολόγων στη χώρα μας, με διαχρονική παρουσία στις διεθνείς κεφαλαιαγορές, συνεπώς τα θέματα ESG θα έχουν κυρίαρχη σημασία στις επόμενες εκδόσεις μας».

Κωστής Μουσουρούλης Πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης

Η βιώσιμη χρηματοοικονομική μπορεί να αναδειχθεί σε ισχυρό εργαλείο περιφερειακής ανάπτυξής
O Κωστής Μουσουρούλης επισήμανε στο ESG+ ότι «τα συγκεντρωμένα κεφάλαια επενδύονται αποκλειστικά σε βιώσιμα έργα ή συνδέονται με δείκτες βιωσιμότητας, όπως οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Οι εκδότες, αντίθετα από τα κοινά εταιρικά ομόλογα, δεσμεύονται να τοποθετούν κεφάλαια σε βιώσιμες επενδύσεις, μέσω ενός προγράμματος δράσης πιστοποιημένου από εξειδικευμένο οργανισμό, ο οποίος διασφαλίζει τους επενδυτές εκδίδοντας τη λεγόμενη “second opinion”».

«Μια νέα κατηγορία είναι τα Social Bonds, για επενδύσεις σε έργα σημαντικής κοινωνικής διάστασης ή τα ESG Bonds, για επενδύσεις σε μείγμα έργων περιβαλλοντικού και κοινωνικού χαρακτήρα. Πρόκειται για ένα καινοτόμο οικοσύστημα χρηματοοικονομικής, οργανωμένο με κοινά πρότυπα διαχείρισης και διακυβέρνησης» συμπλήρωσε ο κύριος Μουσουρούλης.
Στη συνέχεια, σημείωσε: «Η Ελληνική ναυτιλία είναι ένας προνομιακός τομέας άντλησης κεφαλαίων, χάρη στο μέγεθος και στις δεσμεύσεις της ως προς την επίτευξη μηδενικών εκπομπών άνθρακα, όπως και η μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών στην κλιματική ουδετερότητα, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που παρέχει ο σχεδιασμός μας αλλά και οι πλείστες εγγυήσεις του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης».

Ο κύριος Μουσουρούλης τόνισε πως «έχοντας υπόψη τη διεθνή εμπειρία συμμετοχής των ΟΤΑ, η βιώσιμη χρηματοοικονομική μπορεί να αναδειχθεί σε ισχυρό εργαλείο περιφερειακής ανάπτυξής, εφόσον αντιμετωπισθεί το πάγιο πρόβλημα έλλειψης ώριμων έργων και αδυναμίας συνάθροισης έργων μικρής κλίμακας.

Κωνσταντίνος Ντούνας Επικεφαλής Επενδυτικής Στρατηγικής NBG Private Banking στην Εθνική Τράπεζα

Ραγδαία αύξηση του ενδιαφέροντος για χρηματοδότηση επενδύσεων που αφορούν το ESG
Ο Κωνσταντίνος Ντούνας δήλωσε στο ESG+: «Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, το επενδυτικό πλαίσιο λειτουργίας των “ESG, Sustainable, Green investments” υπόκειται, από τον Μάρτιο 2021, στον κανονισμό SFDR, ο οποίος κατηγοριοποιεί τα επενδυτικά προϊόντα με βάση την αξιολόγησή τους σε επιμέρους δείκτες ESG-Sustainability».

Επιπλέον, υπογράμμισε: «Οι ομολογιακές εκδόσεις που στοχεύουν στη χρηματοδότηση έργων ενεργειακής μετάβασης, έχοντας μετρήσιμους στόχους μείωσης των εκπομπών ρύπων, εν γένει κατηγοριοποιούνται ως Green ή SLB (sustainability-linked bond. Οι εκδότες υποχρεούνται να καταρτίσουν ένα green bond framework, το οποίο πρέπει να επικυρωθεί από έναν εξωτερικό ανεξάρτητο ελεγκτή. Οι εκδόσεις SLB συνοδεύονται από συγκεκριμένους δείκτες-στόχους (Sustainability Targets/ESG KPIs)».

Όπως επισήμανε: «Η Εθνική Τράπεζα από το 2020 έχει αναπτύξει και εφαρμόζει σχετικό Πλαίσιο Έκδοσης Πράσινων Ομολόγων, βάσει των αρχών της International Capital Market Association (ICMA). Στο πλαίσιο αυτό ολοκλήρωσε με επιτυχία την τοποθέτηση του πρώτου, Πράσινου Ομολόγου Υψηλής Εξασφάλισης στην ελληνική αγορά (από το 2015), ύψους €500 εκατ. Η συναλλαγή προσέλκυσε το ενδιαφέρον μεγάλου μέρους του επενδυτικού κοινού, συγκεντρώνοντας κεφάλαια ύψους περίπου €1,2 δισ. με τη συμμετοχή 80, στην πλειοψηφία τους ξένων, θεσμικών επενδυτών και αποτελεί έμπρακτη επιβεβαίωση της εμπιστοσύνης στην Εθνική Τράπεζα και στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας».

Christian Kettel Thomsen VP της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων

Πρόταση κανονισμού της ΕΕ για ένα Πρότυπο Πράσινων Ομολόγων
O Christian Kettel Thomsen, VP της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, υπογράμμισε στο ESG+: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναπτύσσει επί του παρόντος τη λεγόμενη «Ταξονομία της ΕΕ». Έχει επίσης προωθήσει μια πρόταση κανονισμού για ένα «Πρότυπο Πράσινων Ομολόγων της ΕΕ».

Όπως τόνισε «η πρόταση της ΕΕ βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις κατευθυντήριες γραμμές της Διεθνούς Ένωσης Κεφαλαιαγοράς, οι οποίες έχουν αναπτυχθεί από κοινού από εκδότες, επενδυτές και μεσάζοντες intermediaries για να καθορίσουν τα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του τύπου ομολόγων: διαφανείς κατηγορίες και κριτήρια για τη βιώσιμη χρήση των εσόδων, τακτική κατανομή και αναφορά επιπτώσεων και εξωτερική αναθεώρηση».

« Η EIB σκοπεύει να ευθυγραμμίσει τη μεθοδολογία παρακολούθησης της πράσινης χρηματοδότησης με το πλαίσιο που έχει θεσπίσει ο Κανονισμός Ταξινόμησης της ΕΕ και, ως εκ τούτου, να ευθυγραμμίσει σταδιακά και προοδευτικά τα ομόλογά της για την ευαισθητοποίηση για το κλίμα και την αειφορία με το επικείμενο Πρότυπο Πράσινων Ομολόγων της ΕΕ, δηλαδή την ιδέα ότι
οι χρηματοδοτούμενες δραστηριότητες: συμβάλουν ουσιαστικά σε έναν κοινό στόχο βιωσιμότητας, δεν προκαλούν σημαντική βλάβη σε άλλους τομείς βιωσιμότητας· και συμμορφώνονται με ορισμένες ελάχιστες κοινωνικές διασφαλίσεις» συμπλήρωσε.

Ελένη Μυριβήλη: Ο χρόνος για να αναστρέψουμε την κλιματική κρίση είναι περιορισμένος

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Η κλιματική αλλαγή είναι πιο επίκαιρη από ποτέ. Ζήσαμε ένα καλοκαίρι που σημαδεύτηκε από πλημμύρες, πυρκαγιές και παρατεταμένους καύσωνες. Πώς διαμορφώνεται το τοπίο παγκοσμίως σε ό,τι αφορά την κλιματική κρίση; Είναι τελικά ο χρόνος που μας απομένει για δράση λιγότερος από αυτόν που αρχικά υπολογίζαμε;

Ο χρόνος είναι πράγματι πολύ περιορισμένος. Σημαντική έκθεση της ΙPCC τον Αύγουστο πιστοποιεί ότι παρόλο που, σύμφωνα με τη συνθήκη του Παρισιού, στοχεύαμε παγκοσμίως σε μείωση της ανόδου θερμοκρασίας για να μη φτάσουμε το επιπλέον 1.5°C από την προβιομηχανική περίοδο, έχουμε αγγίξει ήδη το 1,2°C.

Αυτό σημαίνει ότι θα φτάσουμε και θα υπερβούμε το 1,5°C, ακόμη και στα πιο αισιόδοξα σενάρια. Επαναλαμβάνω ότι η Ανατολική Μεσόγειος είναι από τα πιο ευάλωτα γεωγραφικά σημεία όσον αφορά την άνοδο της θερμοκρασίας. Μια σημαντική μελέτη του Κώστα Καρτάλη και του Ματθαίου Σανταμούρη, μαζί με μια ολόκληρη ομάδα ειδικών για θέματα κλιματικής αλλαγής που δημοσιεύσαν στη διαΝΕΟσις, αναφέρει πως μέχρι τα μέσα του αιώνα η θερμοκρασία θα έχει αυξηθεί κατά 2,2°C – 3,8°C στην Ελλάδα.

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Το καλοκαίρι θα έχουμε παρατεταμένους καύσωνες, για 15-20 παραπάνω από σήμερα μέρες και κατά μέσο όρο 12% μείωση των βροχοπτώσεων. Οι έντονες βροχές σε μικρό διάστημα θα προκαλούν πλημμυρικά φαινόμενα που θα διαβρώνουν τα εδάφη. Τα προγνωστικά είναι δυσοίωνα και το παράδοξο είναι ότι μέχρι τώρα δεν τα άκουγε κανείς στην Ελλάδα. Εστιάζαμε στον Covid-19 και την οικονομική κρίση αλλά όχι στην κλιματική αλλαγή, την οποία για κάποιον λόγο ερμηνεύαμε μόνο ως άνοδο της στάθμης της θάλασσας, πλημμύρες, τυφώνες και άλλα ακραία φαινόμενα που βλέπαμε σε άλλες χώρες.

Κι όμως, φέτος το καλοκαίρι λόγω ακραία υψηλών θερμοκρασιών, όπως αναφέρουν στοιχεία της Eurostat, στην Ελλάδα είχαμε 2300 επιπλέον θανάτους (εξαιρώντας τους καταγεγραμμένους θανάτους από Covid) σε σχέση με τα προηγούμενα πέντε χρόνια ανάμεσα στα τέλη Ιουλίου και τα μέσα Αυγούστου. Μόνον την πρώτη εβδομάδα του Αυγούστου είχαμε 1400 περισσότερους θανάτους σε σχέση με προηγούμενα έτη.

Πολλοί θα αρρωστήσουν και θα πεθάνουν αφού το σώμα μας δεν έχει συνηθίσει σε τόσο μεγάλο θερμικό φορτίο. Οι άνθρωποι πάνω από 60 ετών, οι έγκυοι και όσοι απασχολούνται σε χειρωνακτικές εργασίες διατρέχουν τον περισσότερο κίνδυνο.

Επιπλέον, όταν οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές πέφτει η παραγωγικότητα των εργαζόμενων και συνεπώς χάνουμε μέρος της οικονομικής μας δραστηριότητας ως χώρα. Επίσης, εκδηλώνονται ψυχολογικά προβλήματα στους ανθρώπους, όπως η κατάθλιψη ή η σύγχυση στους ηλικιωμένους. Στα μαγαζιά η κίνηση σταματά, καθώς τα άτομα κλείνονται στα σπίτια ή καταφεύγουν σε εσωτερικούς χώρους.

Ωστόσο, η ομορφιά της πόλης είναι έξω, στους δρόμους, στα μαγαζιά, στα θέατρα και τα εστιατόρια, γενικά στους δημόσιους χώρους. Τέλος, ας λάβουμε υπόψιν μας ότι οι πολύ έντονοι καύσωνες και οι πυρκαγιές σταδιακά πλήττουν και τον τουρισμό μας, αφού προκύπτουν προβλήματα επισκεψιμότητας της χώρας.

Στο επίκεντρο της κλιματικής κρίσης βρίσκεται η Αθήνα. Μάλιστα, δημοσίευμα της Guardian αναφέρει πως η πόλη αποτελεί το μεγαλύτερο θύμα της κλιματικής αλλαγής στην Ευρώπη. Μπορούμε άραγε να ανατρέψουμε αυτή τη δυσοίωνη εκτίμηση;

Πράγματι, η Αθήνα συγκαταλέγεται στις πρωτεύουσες της Ευρώπης που αναμένεται να αποδειχθούν πιο ευάλωτες στην αύξηση της θερμοκρασίας και στην λειψυδρία. Μπορούμε όμως να αναστρέψουμε αυτό το σενάριο και έχουμε ήδη δει πολλές πόλεις να καθίστανται πιο ανθεκτικές σε ζητήματα κλιματικής αλλαγής.

Πρέπει να βιαστούμε. Κατευθυνόμαστε ήδη προς τη σχεδίαση μιας πιο δροσερής πόλης, με πολύ περισσότερο πράσινο, πολλαπλασιάζοντας τους χώρους πρασίνου και υποστηρίζοντας τα Αθηναϊκά δέντρα. Είναι η βασικότερη ασπίδα που έχουμε κατά της ακραίας ζέστης και γενικά κατά της Κλιματικής Αλλαγής.

Ήρθε η εποχή να δράσουμε ριζοσπαστικά και οι δημόσιοι χώροι να γεμίσουν από δέντρα αντί για αυτοκίνητα. Ασφαλώς, χρειάζεται να κονταροχτυπηθούμε για τα αυτοκίνητα και να γίνει σωστός σχεδιασμός πράσινων χώρων για να είναι υγιή τα φυτά σε 10, 20 και 30 χρόνια από τώρα, με υψηλότερες θερμοκρασίες.

Για να χαμηλώσει η θερμοκρασία απαιτούνται στοιχεία νερού στα πάρκα μαζί με φυλλοβόλα δέντρα με πυκνά φυλλώματα που θα μειώσουν 4 και 5 βαθμούς τη θερμοκρασία, σε συνδυασμό με ψυχρά υλικά στα γύρω κτίρια και στα πεζοδρόμια. Στο δήμο Αθηναίων έχουμε ήδη δώσει μεγάλη σημασία στη συντήρηση των σιντριβανιών μας και όλες οι πεζοδρομήσεις γίνονται πλέον με ψυχρά υλικά. Όμως η δράση και ο συντονισμός απαιτείται να γίνουν σε επίπεδο μητρόπολης, για να βοηθηθεί όλο το οικοδομικό της Αθήνας και να μην αρκεστούμε στα ημίμετρα.

Ποια έργα έχουν δρομολογηθεί μέχρι σήμερα στην Αθήνα για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, δεδομένου του γεγονότος πως το 2021 συνιστά το έτος επικαιροποίησης του Σχεδίου δράσης για την κλιματική αλλαγή; Ποιες δράσεις δείχνουν να αποδίδουν και ποιο είναι το συνολικό σχέδιο παρέμβασης στην πόλη για την ενίσχυση των αστικών πνευμόνων της;

Υπάρχουν δράσεις που δείχνουν να αποδίδουν. Οπουδήποτε έχουμε φτιάξει πράσινους χώρους αυτοί προσθέτουν ένα ψήγμα δροσιάς. Επίσης, τα πάρκα τσέπης στις γειτονιές παίζουν τον ρόλο τους στην ανάσα οξυγόνου που επιζητούμε. Δύο μεγάλα πάρκα στον Ελαιώνα και η Διπλή Ανάπλαση θα μπορεί να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο στις θερμοκρασίες της πόλης μας.

Ακόμη, ολοκληρώνεται ο σχεδιασμός για τους 3 μεγάλους «πράσινους διαδρόμους» στην Αθήνα με χρήματα από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, με κονδύλι 5 εκατομμυρίων που λέγονται Natural Finance Facility Capital, και συνιστούν ειδικό κεφάλαιο για θέματα Πράσινων Υποδομών που πρώτη η Αθήνα διεκδίκησε και πήρε στην Ευρώπη. Οι πράσινοι διάδρομοι βρίσκονται στα Εξάρχεια, στη Λαμπρινή και κοντά στην Ακαδημία Πλάτωνος.

Tο ζήτημα των δροσερών διαδρόμων, με διαμπερή ψηλά δέντρα πλούσιας κώμης, αποτελεί τον καλύτερο σχεδιασμό όσον αφορά την ζέστη καθώς επιτρέπει καλύτερη κίνηση του αέρα. Επίσης σχεδιάζονται με αυτή την λογική δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας, διαπλατύνσεις πεζοδρομίων και πεζοδρομήσεις με στόχο την αύξηση πάντα της σκίασής τους με δέντρα.

Καταβάλλεται ήδη μεγάλη προσπάθεια να υποστηριχθούν οι υφιστάμενοι πράσινοι χώροι με καλύτερη συντήρηση και να προστατευθεί το φυτικό κεφάλαιο. Χρειαζόμαστε βέβαια ακόμη πιο ισχυρές παρεμβάσεις και σωστό συντονισμό.

Με ποιον τρόπο ο Δήμος Αθηνών ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να εφαρμόσουν τα κριτήρια βιωσιμότητας; Ποιες μεθόδους ακολουθείτε για τη μέτρηση του αποτυπώματος άνθρακα και πώς επιβραβεύετε την πράσινη επιχειρηματικότητα;

Ως πόλη μετράμε τα αποτυπώματα άνθρακα της Αθήνας σύμφωνα με διεθνή πρωτόκολλα στα οποία συμμετέχουμε και από τα οποία έχουμε βραβευτεί για τρία συναπτά έτη (CDP awards). Η αλήθεια είναι πως πάμε καλά, αφού έχουμε κατεβάσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (ΑτΘ) κατά 14% τα τελευταία χρόνια.

Αυτό οφείλεται και στην σημαντική διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα της χώρας και όχι μόνον σε δράσεις του Δήμου μας. Στόχος μας είναι να το μειώσουμε στο 61% μέχρι το 2030 τα ΑτΘ και να πάμε προς μηδενικές εκπομπές μέχρι το 2050. Ο στόχος αυτός έχει υπολογιστεί ρεαλιστικά και μπορεί να επιτευχθεί μέσα από συνέργειες και ταύτιση πολιτικών σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης και φυσικά έντονη δραστηριοποίηση. Είναι μονόδρομος.

Χρειάζονται επενδύσεις. Υπάρχουν κονδύλια που διατίθενται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για σοβαρές πράσινες επενδύσεις, το θέμα είναι εμείς πόσο έξυπνοι είμαστε να τα επενδύσουμε σωστά. Προσωπικά, πιστεύω στην πράσινη επιχειρηματικότητα. Εξάλλου αν οι επιχειρήσεις δεν αναλάβουν τις δικές τους πρωτοποριακές δράσεις, είμαστε χαμένοι. Κι αυτό βλέπουμε να γίνεται όλο και περισσότερο: ο ιδιωτικός τομέας και οι πόλεις παίρνουν τα ηνία στα χέρια τους λόγω ανικανότητας των κυβερνήσεων να προχωρήσουν σε σημαντικές διεθνείς δεσμεύσεις που θα αποτρέψουν τα χειρότερα για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα.

Σε πολλές περιπτώσεις οι επιχειρήσεις θέτουν πρώτες τις προδιαγραφές βιωσιμότητας και ύστερα ακολουθούν οι πολιτικοί. Προφανώς, έχουν καταλάβει ότι το μέλλον βρίσκεται εκεί. Άλλωστε, αλίμονο σε όσους -πολιτικούς και επιχειρηματίες- εξετάζουν κοντόφθαλμα τα οφέλη που έχουν να προσκομίσουν από τις θητείες τους. Οι επιχειρηματίες δεν μπορούν να δρουν με κοντούς ορίζοντες αλλά με βάθος χρόνου στον τρόπο χρήσης των πόρων και στην κατάστρωση μια στρατηγικής με λογικές ανθεκτικότητας και βιωσιμότητας.

Η επιβίωση στον πλανήτη δεν θεωρείται πλέον αυτονόητη αλλά ένας αγώνας που πρέπει να κερδίσουμε. Αν θεωρήσουμε πως είμαστε πρωταγωνιστές σε ένα σενάριο επιστημονικής φαντασίας, ποιο είναι το πιο αισιόδοξο και ποιο το πιο απαισιόδοξο σενάριο σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της κλιματικής κρίσης;

Αξίζει να διευκρινιστεί ότι στην περίπτωση της κλιματικής κρίσης, οι ειδικοί μπορούν να μιλούν πάντα μόνο με σενάρια: Το πιο αισιόδοξο σενάριο λοιπόν είναι πως μέχρι το 2030 θα έχουμε μειώσει πάνω από το μισό τις εκπομπές άνθρακα στην πόλη και στον κόσμο, θα σταματήσουμε παντελώς την χρήση άνθρακα, τις αποψιλώσεις δασών και όποια συζήτηση για νέες εξορύξεις ενώ θα υπάρξουν σοβαρές στρατηγικές επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σε αναδασώσεις.

Ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να μαλώνουμε για το αν πρέπει να βάλουμε ανεμογεννήτριες και που θα τοποθετήσουμε τα φωτοβολταϊκά. Χρειάζεται ένας σοβαρός εθνικός ενεργειακός στρατηγικός σχεδιασμός, σε διάλογο με τις τοπικές κοινότητες, με αντισταθμιστικά οφέλη και έμφαση στην αποκεντρωμένη παραγωγή.

Πρέπει να γίνουμε πολύ πιο συνειδητοί στο πως καταναλώνουμε ενέργεια ώστε να μειώσουμε την κατανάλωσή μας. Τέλος, είναι απαραίτητο να πραγματοποιήσουμε ενεργειακές και θερμικές αναβαθμίσεις στα σπίτια μας. Μέχρι το 2050 η ενέργεια πρέπει να προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές και ό,τι ποσοστό αναγκαστικά θα χρειαστεί να καταναλώνουμε από ορυκτά καύσιμα να ισοσταθμίζεται με νέες τεχνολογίες που θα απορροφούν το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα και με φύτεμα δασών.

Αποτελεί μονόδρομο η μετάβαση σε δημόσια μέσα μεταφοράς λιγότερο ρυπογόνα, όπως τα ηλεκτρικά μέσα, και τα ήπια μέσα κινητικότητας, όπως το ποδήλατο. Τα ιδιωτικά αυτοκίνητα καλό θα ήταν να τα βγάλουμε σιγά σιγά από τη ζωή μας. Έφτασε η ώρα να παραχωρήσουμε δημόσιο χώρο στους ανθρώπους και στα οικοσυστήματα, να δημιουργήσουμε ζωντανά μικρά δάση στην πόλη, να δώσουμε αξία στα δέντρα που ήδη έχουμε, να βγάλουμε το νερό στην επιφάνεια και να σχεδιάσουμε δροσερές, βιώσιμες πόλεις αλλά και πιο όμορφες.

Social Purpose Business: Όταν ο εταιρικός σκοπός συναντά τον άνθρωπο

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Ουσιαστικά, μια Επιχείρηση Κοινωνικού Σκοπού είναι μια εταιρεία της οποίας ο διαρκής λόγος ύπαρξης αφορά την οικοδόμηση ενός καλύτερου κόσμου, με τη δημιουργία κοινωνικών οφελών που προκύπτουν από την ίδια την πράξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Συμμαχία κερδοφορίας και κοινωνικού σκοπού
Μπορεί πράγματι, όμως, μια επιχείρηση να προκαλέσει κοινωνικά οφέλη από την ίδια της τη δραστηριότητα, αυξάνοντας παράλληλα και την κερδοφορία της; Γεγονός είναι πως πια αρκετοί επενδυτές απαιτούν από τις εταιρείες συμμόρφωση με τους κανονισμούς βιωσιμότητας και γνωστοποιήσεις στα κριτήρια ESG, προτού τις συμπεριλάβουν στα χαρτοφυλάκιά τους. Σύμφωνα με την έρευνα της BNP Paribas σε 356 ιδιοκτήτες περιουσιακών στοιχείων, επίσημα ιδρύματα και διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων, ένας αυξανόμενος αριθμός επενδυτών διαθέτουν περισσότερο από το 75% του χαρτοφυλακίου τους σε ζητήματα ESG ενώ έρευνα του Natixis Investment Managers που διεξήχθη σε περισσότερους από 8.550 μεμονωμένους επενδυτές σε 24 χώρες έδειξε ότι το ενδιαφέρον για ESG επενδύσεις είναι υψηλό σε όλες τις ηλικιακές κατηγορίες, αλλά μεγαλύτερο στις νεότερες γενιές (52% στους Millennials, 52% στη Gen Ζ και 44% στους Baby Boomers).

Χρήστος Αποστολόπουλος Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος, Όμιλος Ιατρικού Αθηνών «Οι διακρίσεις που έχουμε αποσπάσει, έως τώρα, από διεθνή fora, επί σειρά ετών είναι, μεταξύ άλλων, η Gold Διάκριση και ο Έπαινος για καλύτερη πρόοδο (Best Progress award) στον Δείκτη Εταιρικής Ευθύνης CR INDEX 2020 – 2021, αλλά και η εισαγωγή του Ομίλου μας στον δείκτη ESG του ΧΑΑ, ως η μόνη εισηγμένη εταιρεία του κλάδου»

Επιπλέον, η σύγκριση τεσσάρων συνόλων οικονομικών επιδόσεων εταιρειών σε χρονικό ορίζοντα 20 ετών από το Torrey Project οδήγησε στο συμπέρασμα πως πράγματι παρατηρείται σημαντικά υψηλότερο επίπεδο αύξησης των τιμών των μετοχών στις εταιρείες που διαπνέονται από ηθική και εστιάζουν στα ενδιαφερόμενα μέρη. Η τήρηση των ESG κριτηρίων αποτελεί βασική προτεραιότητα, η οποία συνδέεται, άμεσα, με την αειφορία και την ευημερία κάθε Οργανισμού, μας λέει ο Χρήστος Αποστολόπουλος, Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Ομίλου Ιατρικού Αθηνών, τονίζοντας την αναγκαιότητα από την πλευρά των επιχειρήσεων να ενσωματώσουν στη στρατηγική τους αυτά τα κριτήρια, ως παράγοντα αξιοπιστίας και προϋπόθεση της ίδιας τη βιωσιμότητά τους.

Πανδημία Covid-19: Ο κοινωνικός πυλώνας στο προσκήνιο
Η πανδημία, η απώλεια βιοποικιλότητας, ο άμεσος κίνδυνος από τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, οι ανισότητες και ο συστημικός ρατσισμός μεταβάλλουν τις προσδοκίες καταναλωτών, επενδυτών και εργαζόμενων από την επιχείρηση, που πλέον καλείται να ανταπεξέλθει στις προκλήσεις της εποχής επιτυγχάνοντας ευημερία χωρίς αποκλεισμούς. Η επιχειρηματικότητα δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία ακόμα ανθρώπινη δραστηριότητα που απλώνεται μέσα στο κοινωνικό σύνολο και αλληλοεπιδρά με όλες τις πτυχές του κοινωνικού ιστού ενώ συνδέει και εμπλέκεται με ένα ευρύ σύνολο μερών ενδιαφέροντος, τους stakeholders, σημειώνει χαρακτηριστικά η Bασιλική Αδαμίδου, Διευθύντρια Επικοινωνίας και Εταιρικής Υπευθυνότητας της Lidl Ελλάς. Πράγματι, όπως επιβεβαιώνεται και από το βαρόμετρο Edelman Trust του 2021, αυξάνεται συνεχώς η προσδοκία των ενδιαφερόμενων μελών για έναν εταιρικό σκοπό που υπερβαίνει τη μεγιστοποίηση των κερδών, με το 86% των καταναλωτών να αναμένει από τους CEO να φέρουν στο προσκήνιο κοινωνικά ζητήματα. Σύμφωνα με την 10η ετήσια έρευνα της Deloitte Global Millennial το 44% των millennials και το 49% των Gen Zs επιλέγουν για εργασιακή απασχόληση οργανισμούς συμβατούς με την προσωπική τους ηθική.

Βάσω Καραμάνου BU Lead Vaccines και Επικεφαλής ΕΚΕ Pfizer «Συμμετέχουμε ενεργά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας προχωρώντας σε μια μεγάλη επένδυση στη Θεσσαλονίκη, με την λειτουργία του Κέντρου Ψηφιακής Καινοτομίας και του Κέντρου Επιχειρησιακών Λειτουργιών & Υπηρεσιών που συμβάλλουν στην αναστροφή του brain drain και αναδεικνύουν τη χώρα μας σε κόμβο καινοτομίας και διεθνή ελκυστικό επενδυτικό προορισμό»

Η ενσωμάτωση των ESG κριτηρίων παραμένει μια πρόκληση για τις επιχειρήσεις σήμερα, και η κρίση της πανδημίας ανέδειξε ακόμα περισσότερο το κομμάτι “Social” των ESG, το οποίο θα συνεχίσει να μας απασχολεί και στο μέλλον, δηλώνει η Βάσω Καραμάνου, BU Lead Vaccines και Επικεφαλής ΕΚΕ στη Pfizer. Υιοθετούμε τις αρχές ESG στην πράξη και σε όλο το εύρος της εταιρικής μας λειτουργίας: από τα δικά μας γραφεία, μέχρι τις επενδύσεις μας όπως το καινοτόμο κτήριο γραφείων eLement στο Μαρούσι (LEED Platinum) ή τον εμβληματικό Πύργο Πειραιά, το υψηλότερο βιοκλιματικό κτήριο της χώρας (LEED & Well Gold) και πολλά άλλα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, μας πληροφορεί η Τερέζα Μεσσάρη, Γενικός Διευθυντής Οικονομικών & Εργασιών στην PRODEA Investments. Σε μια χρονιά γεμάτη προκλήσεις εξακολουθούμε να παράγουμε αξία, προσφέροντας λύσεις και υποστήριξη στο εθνικό σύστημα Υγείας, τους ασθενείς και φροντιστές, αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον, δηλώνει η Φωτεινή Μπαμπανάρα, Επικεφαλής Επικοινωνίας Ομίλου Novartis, ενώ για την Bασιλική Αδαμίδου η ευθύνη και το ήθος είναι δυο αξίες που χαρακτηρίζουν τη Lidl Ελλάς και με τη σειρά τους δυναμώνουν τους πυλώνες του ESG.

Αυξημένο ενδιαφέρον για κοινωνική συνεισφορά από τις ελληνικές επιχειρήσεις
Σύμφωνα με έρευνα του 2021 της Διεύθυνσης Οικονομικών –Κλαδικών Μελετών της ICAP Α.Ε, οι επιχειρήσεις αύξησαν τα έξοδα για ενέργειες ΕΚΕ το 2020 συγκριτικά με το 2019. Επίσης, για τις 9 στις 10 επιχειρήσεις η συνεισφορά στο κοινωνικό σύνολο γίνεται αντιληπτή ως το κυριότερο όφελος από τις πρακτικές της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης. Χαρακτηριστικό είναι πως η συντριπτική πλειοψηφία των επιχειρήσεων (94%) αξιολόγησαν με το μεγαλύτερο βαθμό σημαντικότητας («πάρα πολύ» και «πολύ») τη συνεισφορά στην κοινωνία, ως το κυριότερο όφελος από τις πρακτικές της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, γεγονός το οποίο δείχνει ότι οι ελληνικές επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τη σημασία της για την κοινωνία.

Μας χαροποιεί το γεγονός ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις το αντιλήφθηκαν μας γεμίζει, όμως περηφάνια, το ότι εμείς, από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας μας το 1984, είμαστε πάντα ένα βήμα μπροστά, έχοντας εντάξει στους κύριους πυλώνες του στρατηγικού μας σχεδιασμού, τη βιωσιμότητα και την κοινωνική συνεισφορά, δηλώνει ο Χρήστος Αποστολόπουλος, τονίζοντας ότι το εταιρικό ταξίδι θα πρέπει να έχει ως πυξίδα τη βελτίωση, σε ένα η περισσότερα επίπεδα, του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος, στο οποίο, η κάθε επιχείρηση, δραστηριοποιείται. Στην ΑΒ, δημιουργούμε διαχρονικά ισχυρούς δεσμούς με Οργανώσεις, Φορείς και τις τοπικές κοινωνίες, στηρίζοντας πρωτοβουλίες που έχουν μετρήσιμα αποτελέσματα για τον Άνθρωπο, μας λέει η Alexia Macheras, Sustainable Retail & Corporate Communication Manager. Προσπαθούμε καθημερινά να ακούμε και να ανταποκρινόμαστε στις ανάγκες και τις προσδοκίες της ελληνικής κοινωνίας, με στόχο την προώθηση της ισότιμης αντιμετώπισης και της αποδοχής της διαφορετικότητας, την ανάπτυξη της έρευνας, της επιστήμης και της ψηφιακής καινοτομίας, τονίζει η Βάσω Καραμάνου.

Μαρία Τζελέπη Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων, Επικοινωνίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα, The Coca-Cola Company «Μαζί με την Coca-Cola Τρία Έψιλον και με στρατηγικό συνεργάτη το kariera.gr, το 2021 δημιουργήσαμε το Empowered, μία ολιστική κοινωνική πλατφόρμα που προσφέρει σήμερα πρόσβαση στις δεξιότητες του αύριο σε χιλιάδες επαγγελματίες HoReCa, νέους και γυναίκες, προκειμένου να εξελιχθούν και να διεκδικήσουν ένα καλύτερο επαγγελματικό μέλλον»

Είναι το Purpose το νέο mission;
Ποια είναι όμως η διαφορά του Mission από το purpose μιας επιχείρησης; Το κλειδί είναι κάθε εταιρεία να κάνει τις σωστές ερωτήσεις όταν χαράσσει την στρατηγική της, με γνώμονα το κοινό καλό, εξηγεί η Μαρία Τζελέπη, Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων, Επικοινωνίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα, Τhe Coca-Cola Company. Ο σκοπός μας απαντά στην ερώτηση «Πώς θέλουμε να είναι ο κόσμος όταν φέρουμε εις πέρας την αποστολή μας;». Με αυτή την ερώτηση, δίνεται η εκκίνηση ώστε να αναλάβουμε δράση, συμπληρώνει. Το purpose είναι ο λόγος ύπαρξης, το «raison d’être» της κάθε εταιρείας, που την καθοδηγεί και εξελίσσει τη λειτουργία και την κουλτούρα της για την πραγμάτωσή του. Μέσω της αποστολής της, που ουσιαστικά περιγράφει τι κάνει ένας οργανισμός και για ποιον, η κάθε εταιρεία φτάνει ένα βήμα πιο κοντά στον σκοπό της, τονίζει η Φωτεινή Μπαμπανάρα. Θα μπορούσε να πει κάποιος, ότι ένας οργανισμός για να επιτύχει το όραμα του και ταυτόχρονα να υπηρετήσει το σκοπό (purpose) του, χρειάζεται μια ικανή αποστολή αναφέρει η KLEEMANN Group Corporate Social Responsibility & Communications Manager, Μαρία Συμπιλίδου.

Φωτεινή Μπαμπανάρα Επικεφαλής Επικοινωνίας, Όμιλος Novartis «Το 2021 η Novartis παρουσίασε τη στρατηγική της προσέγγιση και τις δεσμεύσεις της σε θέματα Περιβάλλοντος, Κοινωνίας και Εταιρικής Διακυβέρνησης (ΕSG) έως το 2030 που βασίζονται σε 3 κύριους άξονες: α) Επιχειρηματική Δεοντολογία & Εταιρική Διακυβέρνηση, β) Πρόσβαση στην Υγεία και γ) Εταιρική Υπευθυνότητα»

Πολλοί υποστηρίζουν ότι το «Purpose» είναι το νέο «Mission», ενώ κάποιοι άλλοι, θεωρούν ότι αυτές οι δύο έννοιες αλληλοσυμπληρώνονται, επισημαίνει ο Χρήστος Αποστολόπουλος. Πρόκειται για δύο έννοιες συνεργατικές, που μπορεί να λειτουργήσουν ως ο οδικός χάρτης της υπεύθυνης επιχειρηματικότητας, να εμπνεύσουν τους εργαζόμενους και να συμβάλλουν στη δημιουργία στενών δεσμών με πελάτες, συνεργάτες και την τοπική κοινωνία, διευκρινίζει η Μαρία Συμπιλίδου. Εντυπωσιακό είναι πως σύμφωνα με μελέτη του Harvard Business Review-EY, για το 53% των στελεχών σε εταιρείες με ισχυρό αίσθημα σκοπού ο οργανισμός τους θεωρείται επιτυχημένος στην καινοτομία και τη μεταμόρφωση των επιχειρήσεων, σε σύγκριση με το 31% εκείνων που βρίσκονται στη διαδικασία άρθρωσης ενός σκοπού και το 19% εκείνων που δεν έχουν καθορίσει καθόλου έναν σκοπό. Για εμάς στην ΑΒ, ο σκοπός να δίνουμε τον καλύτερό μας εαυτό για να κάνουμε τη διαφορά στις ζωές των ατόμων καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να λειτουργούμε απέναντι στους ανθρώπους μας, τους πελάτες μας, τους συνεργάτες μας και την κοινωνία μέσα στην οποία δραστηριοποιούμαστε, μας λέει η Alexia Macheras ενώ η Φωτεινή Μπαμπανάρα, επισημαίνει πως στη Novartis Hellas επαναπροσδιορίζεται η ιατρική πρακτική, για τη βελτίωση και επέκταση των ανθρώπινων ζωών. Χρησιμοποιούμε καθημερινά την επιστημονική καινοτομία και τεχνολογία, ώστε να ανακαλύπτουμε νέες θεραπείες και να δημιουργούμε νέες λύσεις και τρόπους να τις κάνουμε προσβάσιμες σε όσο το δυνατόν περισσότερους, συμπληρώνει χαρακτηριστικά. Στην Coca-Cola, σκοπός μας είναι να αναζωογονούμε τον κόσμο με τα προϊόντα μας και να κάνουμε τη διαφορά, δηλώνει η Μαρία Τζελέπη, τονίζοντας πως αυτό αποτυπώνεται και στο όραμά τους που αφορά στη δημιουργία προϊόντων με όρους βιώσιμης ανάπτυξης, συμβάλλοντας έμπρακτα στη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος για τα άτομα, την κοινωνία και τον πλανήτη μας. Στη Pfizer «Καινοτομούμε για να αλλάξουμε τις ζωές των ασθενών» και καθημερινά εργαζόμαστε με επίκεντρο των άνθρωπο, για τη φροντίδα των ασθενών με τα καινοτόμα φάρμακά μας, αναφέρει η Βάσω Καραμάνου.

Τερέζα Μεσσάρη Γενικός Διευθυντής Οικονομικών & Εργασιών, PRODEA Investments «Μέχρι σήμερα έχουμε στηρίξει ειδικά σχολεία και ξενώνες φιλοξενίας ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων όπως, γηροκομεία, τα Παιδικά Χωριά SOS, χώρους υποδοχής προσφύγων και ακριτικά κοινοτικά καταστήματα, αλλά και το εθνικό σύστημα υγείας, την θωράκιση έναντι της πανδημίας, αθλητές ΑμΕΑ και ευρύτερα τον αθλητισμό»

Υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές που ξεχωρίζουν
Ποιες είναι, όμως οι πρωτοβουλίες και οι υπεύθυνες επιχειρηματικές πρακτικές για την κοινωνία και το περιβάλλον που εφαρμόζουν οι επιχειρήσεις στη χώρα μας; Αντιμετωπίζουμε τη βιωσιμότητα ως κινητήριο δύναμη και αυτό προκύπτει οριζόντια στις επιλογές μας: από το πράσινο ομόλογο και τα βιοκλιματικά κτήρια, έως τις «Δομές Ευθύνης», μας πληροφορεί η Τερέζα Μεσσάρη, προσθέτοντας πως πρόκειται για ένα διευρυμένο πρόγραμμα εταιρικής υπευθυνότητας, που υλοποιείται σε συνεργασία με καταξιωμένους φορείς και εξελίσσεται διαρκώς προσαρμοζόμενο στα δεδομένα και τις ανάγκες της σύγχρονης ευμετάβλητης εποχής. Το 2020 η Novartis Hellas διεξήγαγε 69 κλινικές μελέτες, με ωφελούμενους περισσότερους από 800 Έλληνες ασθενείς και έδωσε πρόσβαση σε περισσότερες από 100 θεραπείες της σε 4,3 εκ. ανθρώπους, σημειώνει η Φωτεινή Μπαμπανάρα.

Στα 60 και πλέον χρόνια παρουσίας μας στην Ελλάδα, συνεργαζόμαστε σταθερά με Συλλόγους Ασθενών προκειμένου να στηρίξουμε αποτελεσματικά τις ανάγκες τους αλλά και ΜΚΟ, για την υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος, στην άρση των ανισοτήτων και στην υποστήριξη των ευπαθών κοινωνικά ομάδων, επισημαίνει η Βάσω Καραμάνου. Μέρος της κοινωνικής μας δράσης αποτελεί η αποκατάσταση χώρων πρασίνου που αναβαθμίζουν την ποιότητα ζωής στην πόλη και η βελτίωση του ενεργειακού αποτυπώματος κτηρίων, δηλώνει η Τερέζα Μεσσάρη. Τα τελευταία 2 χρόνια, με στόχο να συνδράμουμε στην προσπάθεια της πολιτείας για την αντιμετώπιση του COVID19, προχωρήσαμε σε σημαντικό αριθμό δωρεών ιατροτεχνικού εξοπλισμού προς νοσοκομεία σε όλη τη χώρα, στηρίζοντας το Εθνικό σύστημα υγείας, ενώ μέσω δωρεών προσφέραμε τη στήριξή μας σε μη κυβερνητικούς οργανισμούς, οι οποίοι αντιμετώπισαν προβλήματα βιωσιμότητας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, μας πληροφορεί η Μαρία Συμπιλίδου.

Προγράμματα όπως αυτά της Συνεχιζόμενης Ιατρικής Επιμόρφωσης, της Ιατρικής Υιοθεσίας Ακριτικών περιοχών και της Τηλεϊατρικής, σε περισσότερες από 100 ακριτικές περιοχές σε συνεργασία με τη Vodafone, αποτελούν μερικά μόνο παραδείγματα ενός πολυεπίπεδου σχεδίου δράσης Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που πραγματοποιούμε κάθε χρόνο, υπογραμμίζει ο Χρήστος Αποστολόπουλος. Υποστηρίξαμε 17 συλλόγους ασθενών και πάνω από 2000 ασθενείς μέσα από τα προγράμματα υποστήριξης ασθενών, αναφέρει η Φωτεινή Μπαμπανάρα, σημειώνοντας πως το 2020, 60% των θέσεων αυξημένης ευθύνης καλύφθηκε από γυναίκες και οι εργαζόμενοι παρακολούθησαν περισσότερες από 33.500 ώρες επιμόρφωσης ενώ συνεχίστηκε η πρωτοβουλία «Ανοιχτά Φτερά» για την υποστήριξη των νέων ταλέντων, καθώς και το πρόγραμμα «Είσαι γυναίκα. Είσαι δύναμη!» με στόχο την ενδυνάμωση των γυναικών που νοσούν ή έχουν νοσήσει από καρκίνο του μαστού. Για εκείνους τους συνανθρώπους μας, για τους οποίους το φαγητό σημαίνει πολλά περισσότερα, στην ΑΒ Βασιλόπουλος, το 2021, διαθέσαμε 1.000.000 ευρώ σε προϊόντα, δράσεις και προγράμματα για τη μείωση της επισιτιστικής ανασφάλειας, την εκπαίδευση γύρω από την τοπική παραγωγή και την υγιεινή διατροφή, την στήριξη ευάλωτων κοινωνικά ομάδων αλλά και της τοπικής κοινωνίας ευρύτερα, δηλώνει η Alexia Macheras.

Ένα άλμα κοινωνικής προόδου
Με οδηγό το παγκόσμιο όραμά μας «Για Έναν Κόσμο Χωρίς Απορρίμματα», το 2018 δημιουργήσαμε, στην Ελλάδα, το «Zero Waste Future», ξεκινώντας πιλοτικά από την πόλη της Θεσσαλονίκης, μας λέει η Μαρία Τζελέπη, προσθέτοντας πως από τότε, το πρόγραμμα διευρύνθηκε σε άλλους τομείς της καθημερινότητας ενώ πρόσφατα επισκέφθηκε γειτονιές της Αθήνας, για την παροχή βοήθειας σε πολίτες και επαγγελματίες καφεστίασης σε ό,τι αφορά την υιοθέτηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας. Ξεχωρίζουν η σταθερή συνεργασία μας με το Χαμόγελο του Παιδιού, οι δράσεις μας για τη στήριξη του σύγχρονου πολιτισμού μέσω της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και της Ορχήστρας Νέων του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, η ενδυνάμωση νέων επιστημόνων με τον Μαραθώνιο Καινοτομίας για μία Ελλάδα χωρίς πλαστικά μίας χρήσης, αλλά ακόμα και η δράση Plastic Free Greece με προγράμματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης των παιδιών στα σχολεία, επισημαίνει η Bασιλική Αδαμίδου.

Ο σκοπός μας, το όραμα μας και οι αξίες μας είναι αυτά που κάνουν την ΑΒ μια εταιρεία ανθρώπινη και ανθρωποκεντρική, που διευρύνει διαρκώς το κοινωνικο-οικονομικό της αποτύπωμα, λειτουργώντας με ευελιξία, ενσυναίσθηση και συνεργατικότητα και πάντα με τον Άνθρωπο, στο επίκεντρο, αναφέρει η Alexia Macheras. Προσφέρουμε επιλογές, λύσεις και ιδέες που έχουμε επιμεληθεί οι ίδιοι προσωπικά, με προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας, που εμπνέουν καθημερινά όλους όσοι αγαπούν το φαγητό, συμπληρώνει. Στην PRODEA, τη μεγαλύτερη εταιρεία επενδύσεων real estate στην Ελλάδα, αισθανόμαστε το μέγεθος της ευθύνης απέναντι στην κοινωνία αντίστοιχο με το μέγεθος, τη δυναμική και την προοπτική της εταιρείας μας. Και το αποδεικνύουμε εμπράκτως, μας λέει η Τερέζα Μεσσάρη. Ο Όμιλος Ιατρικό Αθηνών θα συνεχίσει να εργάζεται, για μία ασφαλέστερη κοινωνία και για μία ουσιαστική εταιρική διακυβέρνηση μας διαβεβαιώνει ο Χρήστος Αποστολόπουλος, υπογραμμίζοντας πως το άλμα προς τα εμπρός που καλούμαστε να πραγματοποιήσουμε ως χώρα, πάντα με επίκεντρο τον άνθρωπο, είναι ο μόνος δρόμος ο οποίος με σιγουριά, θα μας ανεβάσει στο υψηλότερο σκαλοπάτι του κοινωνικού πολιτισμού.

Αλεξία Μαχαίρα Sustainable Retail & Corporate Communication Manager, AB Bασιλόπουλος «Αντιλαμβανόμαστε τις διαφορετικές ανάγκες της κοινωνίας και ανταποκρινόμαστε άμεσα, με μια προσέγγιση αξιακή, και βαθιά ανθρώπινη. Γιατί νοιαζόμαστε και θέλουμε να κάνουμε τη διαφορά στις ζωές των συνανθρώπων μας»
Μαρία Συμπιλίδου Corporate Social Responsibility & Communications Manager, KLEEMANN Group «Από την ίδρυσή της, η εταιρία επενδύει συστηματικά σε πρωτοβουλίες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και στη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης, αλληλεγγύης και αμοιβαίου σεβασμού με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη»
Bασιλική Αδαμίδου Διευθύντρια Επικοινωνίας & Εταιρικής Υπευθυνότητας, Lidl Ελλάς «Η Lidl Ελλάς είναι μία κατ’ εξοχήν εταιρεία που επιχειρεί με ευθύνη και ήθος, δύο αξίες που με τη σειρά τους δυναμώνουν τους πυλώνες του ESG ενώ ως προς την κοινωνική διάσταση των εταιρικών μας πρακτικών σχεδόν όλες τους αγγίζουν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο τους συμπολίτες μας»

Σοφία Κουνενάκη Εφραίμογλου: Η υπεύθυνη επιχειρηματικότητα είναι στάση ζωής

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Έρευνα της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (ILO) του ΟΗΕ, σε 13.000 επιχειρήσεις από 70 χώρες πιστοποιεί πως τα εταιρικά κέρδη αυξάνονται έως και 20% όταν στις κορυφαίες διοικητικές θέσεις βρίσκονται γυναίκες. Γιατί η Ελλάδα κατατάσσεται στις τελευταίες θέσεις στις χώρες της Ευρώπης ως προς την ποικιλομορφία μελών ΔΣ, με τις γυναίκες να κατέχουν μονοψήφιο αριθμό, κοντά στο 8-9%;

Η αλήθεια είναι ότι, δυστυχώς, στη χώρα μας οι γυναίκες δεν έχουν τις ευκαιρίες που τους αναλογούν. Είναι, όμως, επίσης αλήθεια, ότι τελευταία γίνονται προσπάθειες. Την περασμένη χρονιά θεσπίστηκε το μέτρο της ποσόστωσης 25% για τις εισηγμένες εταιρείες που αποτελεί το πρώτο σημαντικό βήμα για να ξεφύγουμε από το τέλμα του παρελθόντος.

Ένα βασικό ερώτημα είναι γιατί η Ελλάδα είναι πίσω από άλλες χώρες. Αφενός γιατί δεν έχουμε καταφέρει να άρουμε εμπόδια και να εξαλείψουμε προκαταλήψεις και αφετέρου γιατί δεν έχουμε κατανοήσει τα τεράστια οφέλη για την κοινωνία και την οικονομία από την ανάπτυξη και αξιοποίηση των ταλέντων του μισού πληθυσμού – καθώς οι γυναίκες αποτελούν το 51% του πληθυσμού της χώρας – που σήμερα μένουν ανεκμετάλλευτα.

Εκτός όμως από την πολιτεία, θα πρέπει και οι ίδιες οι επιχειρήσεις να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν. Όταν οι διεθνείς έρευνες δείχνουν ότι με την ύπαρξη γυναικών σε διοικητικές θέσεις τα κέρδη αυξάνονται κατά πολύ, τότε δεν είναι μόνο θέμα ισότητας αλλά και βέλτιστων επιχειρηματικών πρακτικών. Είναι σαν να προτιμούν οι επιχειρήσεις να εμφανίζουν λιγότερα κέρδη, από το να δίνουν στις γυναίκες θέσεις ευθύνης.

Δεν νοείται, λοιπόν, να υπάρχει σύγχρονη επιχείρηση που βάζει εμπόδια στην ανέλιξη των γυναικών ή που δεν επιλέγει γυναίκες σε ανώτερες διοικητικές θέσεις εξαιτίας των στερεοτύπων του παρελθόντος. Γι’ αυτό λέμε, ότι ναι μεν οι πρωτοβουλίες και τα μέτρα που λαμβάνει η πολιτεία είναι σημαντικά, αλλά θα πρέπει να δούμε και κινήσεις από τις ίδιες τις επιχειρήσεις.

Κατά πόσο ο νέος νόμος περί εταιρικής διακυβέρνησης 4706 που εφαρμόστηκε τον Ιούλιο του 2021 στη χώρα μας αλλάζει το τοπίο στο gender equality; Ως πρόεδρος του ΕΕΔΕΓΕ, ποιες πρωτοβουλίες έχετε αναλάβει στον τομέα της γυναικείας επιχειρηματικότητας; Πιστεύετε πως η πανδημία του Covid-19 μάς οδηγεί σε κοινωνίες περισσότερο ανθρωποκεντρικές και, συνεπώς, περισσότερο δίκαιες;

Είναι πολύ νωρίς να βγάλουμε συμπεράσματα, πέραν φυσικά των εισηγμένων εταιρειών, όμως το σίγουρο είναι ότι έγινε ένα μεγάλο και σημαντικό βήμα, το οποίο θα πρέπει να έχει και συνέχεια με ανάλογες πρωτοβουλίες από την πλευρά της πολιτείας.

Από την πρώτη στιγμή που ανέλαβα την ιδιαίτερα τιμητική θέση της προέδρου του ΕΕΔΕΓΕ, έβαλα στόχο να αναλάβουμε πρωτοβουλίες που θα έχουν πραγματικό αντίκτυπο για τις 250.000 επιχειρήσεις που εκπροσωπούμε.

Οι πρωτοφανείς συνθήκες που βιώνουμε την τελευταία διετία απαιτούσαν δραστικές ενέργειες. Είμαι περήφανη που στηρίξαμε τις γυναίκες επιχειρηματίες κατά τη διάρκεια της πανδημίας εγκαινιάζοντας γραμμή υποστήριξης όπου το τηλεφωνικό κέντρο του ΕΕΔΕΓΕ έλαβε χιλιάδες κλήσεις. Είμαι επίσης περήφανη που έγιναν δεκτές προτάσεις μας από τα αρμόδια υπουργεία, όπως π.χ. το πρόγραμμα κατάρτισης ανέργων γυναικών που θα τρέξει μέσα στο 2022 και 2023. Ασκήσαμε, επίσης, πιέσεις, στο πλαίσιο του θεσμικού μας ρόλου, για να εφαρμοστούν μέτρα, όπως αυτό της ποσόστωσης γυναικών 25% στα διοικητικά συμβούλια των εισηγμένων εταιρειών.

Στο τρίτο ερώτημά σας, πιστεύω ότι τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα αποτελούν συνήθως είτε την αφορμή είτε επιταχυντικό παράγοντα, για αλλαγές που έχουν ήδη δρομολογηθεί. Στην περίπτωση της πανδημίας, ελπίζω ο κόσμος να καταλάβει λίγο περισσότερο την αξία της ζωής και των ίσων ευκαιριών. Για να γίνουν πιο δίκαιες οι κοινωνίες πρέπει να το πάρουν απόφαση οι άνθρωποι που τις αποτελούν.

Μιλήστε μας για το πρόγραμμα Share του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Μπορεί, κατά τη γνώμη σας, η εκπαίδευση να ανατρέψει τις στερεοτυπικές αντιλήψεις για τον ρόλο των δύο φύλων στο πλαίσιο της οικογένειας, θέτοντας τα θεμέλια ίσων ευκαιριών και στον επαγγελματικό χώρο;

Το Σήμα Ισότητας ή Έργο Share έχει ως βασικό στόχο την προώθηση της συμφιλίωσης μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής, με έμφαση στο εργασιακό περιβάλλον των εταιρειών. Οι συνθήκες εργασίας πρέπει να είναι τέτοιες που θα επιτρέπουν να επιτυγχάνεται ισορροπία μεταξύ των επαγγελματικών και των προσωπικών υποχρεώσεων. Δεν μπορούμε να μιλάμε για ουσιαστική ισότητα των φύλων αν οι γυναίκες δεν έχουν τη δυνατότητα να βρουν την ισορροπία με τα οικογενειακά τους καθήκοντα. Μην ξεχνάμε ότι η σύγχρονη γυναίκα που πολλές φορές θαυμάζουμε ως επιτυχημένη επιχειρηματία ή επαγγελματία, είναι υποχρεωμένη να ξεπεράσει τεράστια εμπόδια.

Μόνο η εκπαίδευση μπορεί να δώσει τέλος σε αντιλήψεις δεκαετιών που συνεχίζουν να στοιχειώνουν τον εργασιακό στίβο. Μόνο μέσω της εκπαίδευσης μπορούμε να έχουμε βιώσιμα σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα αποτελέσματα.

Είστε ενεργό μέλος του «Κέντρου Καινοτομίας για Γυναίκες – #GIL4W» του Υπουργείου Εργασίας. Κατά πόσο η κατάρτιση των γυναικών σε ψηφιακές δεξιότητες τις καθιστά περισσότερο ανταγωνιστικές στον χώρο εργασίας; Πιστεύετε πως η ψηφιακή επανάσταση θα μπορούσε να προωθήσει και μια επανάσταση στο gender equality;

Ως ένθερμη υποστηρίκτρια κάθε πρωτοβουλίας που γίνεται για τη γυναίκα επιχειρηματία και τη γυναίκα εργαζόμενη, και ως μέλος της Διοικούσας Επιτροπής της πρωτοβουλίας του «Κέντρου Καινοτομίας για Γυναίκες – #GIL4W» (https://gil4w.eu/) αισθάνομαι περήφανη που έχω ενεργό ρόλο σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Το #GIL4W σκοπεύει να γίνει το κορυφαίο ελληνικό οικοσύστημα που υιοθετεί μια έμφυλη προσέγγιση στην καινοτομία και την επιχειρηματικότητα, ενσωματώνοντας το γυναικείο ταλέντο στη βιώσιμη, πράσινη και ψηφιακή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας μετά την Covid εποχή. Από τη στιγμή που οι γυναίκες βρίσκονται πολύ πίσω από τους άνδρες σε ψηφιακές δεξιότητες, καταλαβαίνουμε ότι στον συγκεκριμένο τομέα είναι φυσιολογικό οι ανισότητες να είναι ακόμη μεγαλύτερες.

Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, η κατάρτισή τους σε ψηφιακές δεξιότητες προφανώς και θα τις καταστήσει πιο ανταγωνιστικές στην εργασία. Μην ξεχνάμε δε, ότι βρισκόμαστε εν τω μέσω της ψηφιακής επανάστασης, μίας ευρύτερης αλλαγής που μπορεί να συγκριθεί με περιόδους όπως η βιομηχανική επανάσταση. Όποιος δεν καταφέρει να προσαρμοστεί στο νέο περιβάλλον και να καταρτιστεί αναλόγως, δυστυχώς θα μείνει πολύ πίσω. Επομένως, η ψηφιακή επανάσταση μπορεί να αποτελέσει μία μεγάλη ευκαιρία για να πετύχουμε, ως προς την ισότητα των φύλων στην εργασία, όσα δεν πετύχαμε τις τελευταίες δεκαετίες. Αρκεί βέβαια, να δώσουμε στις γυναίκες τα κατάλληλα εφόδια και να αναλάβουμε τις απαραίτητες πρωτοβουλίες έτσι ώστε να έχουν τη δυνατότητα να αρπάξουν την ευκαιρία. Σε αντίθετη περίπτωση, αυτή η μεγάλη ευκαιρία θα μετατραπεί σε παγίδα. Αν εξαιτίας της πανδημίας, ο εκτιμώμενος χρόνος για να κλείσει το έμφυλο μισθολογικό χάσμα στην εργασία αυξήθηκε από τα 99,5 χρόνια, στα 135,6 χρόνια, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, τότε αν οι γυναίκες δεν ανέβουν στο τρένο της ψηφιακής επανάστασης κινδυνεύουμε να μην θα κλείσει ποτέ το χάσμα. Σε αυτή τη κατεύθυνση το Κέντρο Καινοτομίας για τις Γυναίκες – #GIL4W έχει ως βασικό πυλώνα πολιτικής και δίνει έμφαση στις δεξιότητες και την προώθηση του γυναικείου ταλέντου.

Βρίσκεστε στη λίστα των πιο ισχυρών γυναικών του Fortune! Γινόμαστε τελικά πιο ισχυροί όταν μαχόμαστε για ένα υψηλότερο ιδανικό; Ποια είναι τα μελλοντικά σχέδιά σας προκειμένου να ακουστεί δυνατότερα η φωνή των γυναικών επιχειρηματιών και επαγγελματιών από όλη την Ελλάδα;

Με κίνδυνο να φανώ υπερβολικά ρομαντική, θα πω ότι όλες οι γυναίκες είναι ισχυρές, αρκεί να τους δοθούν οι κατάλληλες ευκαιρίες και να έχουν την απαιτούμενη κατάρτιση να τις αξιοποιήσουν. Θα έλεγα ότι γινόμαστε πιο ισχυροί όταν πιστεύουμε στον εαυτό μας και κυνηγάμε τα όνειρά μας.

Τόσο μέσω του ΕΕΔΕΓΕ όσο και μέσω του ΕΒΕΑ, θα υλοποιήσουμε σημαντικές δράσεις μέσα στο 2022 για να ενισχύσουμε τη γυναικεία επιχειρηματικότητα και να δώσουμε στις γυναίκες τα εφόδια που χρειάζονται για να διαπρέψουν στον εργασιακό στίβο. Αυτό θα γίνει μέσω προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης, αλλά και μέσω της πρόσκλησης που έχουμε απευθύνει προς κάθε γυναίκα που έχει μία καινοτόμο επιχειρηματική ιδέα, να ενταχθεί στη Θερμοκοιτίδα Νεοφυών Επιχειρήσεων του ΕΒΕΑ. Επιπλέον, θα συνεχίζουμε να παρουσιάζουμε τις προτάσεις μας στην πολιτεία, ενώ έχουμε στόχο την πραγματοποίηση ενός ιδιαίτερα σημαντικού συνεδρίου για τη γυναικεία επιχειρηματικότητα το οποίο θα έχει διεθνή απήχηση.

Ο Γουιλ Ντυράν είχε πει κάποτε πως ο πολιτισμός είναι η επικράτηση του δικαίου πάνω στη δύναμη. Ως Εκτελεστική Αντιπρόεδρος Δ.Σ. του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού και Επικεφαλής του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», θεωρείτε πως ο δείκτης ESG του ΧΑ αλλά και γενικότερα τα κριτήρια βιωσιμότητας καλλιεργούν έναν νέο πολιτισμό στον κόσμο των επιχειρήσεων;
Οι βέλτιστες πρακτικές ESG είχαν στην αρχή αντιμετωπιστεί με καχυποψία από μεγάλη μερίδα του επιχειρηματικού κόσμου αλλά και από την κοινή γνώμη, όπως ακριβώς είχε συμβεί και με την εταιρική κοινωνική ευθύνη.

Βλέπουμε όμως πλέον, ότι αποτελούν μονόδρομο οι υπεύθυνες πρακτικές των επιχειρήσεων σε περιβαλλοντικά, κοινωνικά και ζητήματα εταιρικής διακυβέρνησης. Δεν είναι, λοιπόν, μόνο θέμα πολιτισμού αλλά κυρίως ανάγκης. Η Υπεύθυνη Επιχειρηματικότητα, υιοθετώντας ένα νέο κώδικα συμπεριφοράς και ένα νέο σύστημα αξιών, οφείλει να είναι μια «στάση ζωής» και φιλοσοφία που επιδιώκει να συνεισφέρει θετικά στην αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων, θέτοντας ταυτόχρονα ως τελικό στόχο και τη μείωση των ανισοτήτων που έχουν ενταθεί από την κλιματική αλλαγή, τις πανδημίες, την ψηφιακή εποχή και τις μεταναστευτικές ροές.

Maya Hennerkes: Οδεύουμε προς μια κοινή γλώσσα στο ESG

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Σύμφωνα και με δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε από το περιοδικό Kiplinger’s Personal Finance σε συνεργασία με την Domini Impact Investments LLC. σχεδόν 8 στους 10 επενδυτές (78%) αναμένουν να προσθέσουν στο χαρτοφυλάκιό τους μια επένδυση με επίκεντρο το ESG μέσα στα επόμενα ένα έως δύο χρόνια. Καθώς διαχειρίζεστε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα ESG της EBRD για χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια, θα λέγατε πως τα κριτήρια ESG συνιστούν «μια γλώσσα» που μαθαίνεται;

Ναι, γενικά αυτό είναι αλήθεια. Εξακολουθούμε να μην μιλάμε την ίδια γλώσσα όταν αναφερόμαστε σε ESG ή ESG επενδύσεις. Δεν υπάρχει ακόμη ένας καθολικά εφαρμοσμένος κοινός ορισμός ή πλαίσιο. Ωστόσο, μπορούμε να πούμε ότι έχουμε προχωρήσει πολύ και βλέπουμε μια ισχυρή τάση προς μεγαλύτερη μετατροπή των υφιστάμενων προτύπων και πλαισίων ESG. Είμαστε σε καλό δρόμο προς αυτή την κοινή γλώσσα! Και επί της ουσίας, το ESG είναι πολύπλοκο: Έχει να κάνει με το περιβάλλον, τη φύση μας, τους ανθρώπους. Απαιτεί ποικιλία τεχνικών δεξιοτήτων, εμπειρία στον τομέα και ποικιλομορφία σκέψης. Στην EBRD, έχουμε 30 χρόνια εμπειρίας στην πλήρη ενσωμάτωση ESG δεικτών κινδύνου στη βιώσιμη ανάπτυξη επιχειρήσεων και προϊόντων

Μια από τις κορυφαίες προτεραιότητες της ERDP στην Ελλάδα είναι τα πράσινα έργα. Δεδομένου και του γεγονότος πως θα αποτελούν την πλειοψηφία των έργων σας ως το 2025, ποιες είναι οι μελλοντικές σας κινήσεις προκειμένου να υποστηρίξετε την Ελλάδα στο συγκεκριμένο τομέα; Καθίσταται εφικτό οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να ακολουθήσουν τις εξελίξεις, προκειμένου να επιτύχουν πρόσβαση στις χρηματαγορές και την τραπεζική χρηματοδότηση;

Η EBRD έχει δεσμευτεί να ευθυγραμμίσει όλη τη χρηματοδότησή της με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή. Στην Ελλάδα εργαζόμαστε σε όλο το φάσμα της οικονομίας. Υποστηρίζουμε μικρομεσαίες επιχειρήσεις με συμβουλευτικές υπηρεσίες, για παράδειγμα σε θέματα βιωσιμότητας και ESG όπως κάναμε με τον Παπουτσάνη και την GEP, και επενδύουμε σε μεγάλες εταιρείες, όπως για παράδειγμα στην ΓΕΚ Τέρνα και στον Μυτιληναίο. Υποστηρίζουμε την πορεία πολλών εταιρειών προς ένα πιο βιώσιμο μέλλον με μηδενική καθαρή κατανάλωση ενέργειας, σε συνεργασία με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, όχι μόνο μέσω χρηματοδότησης, αλλά και μέσω διαμόρφωσης των περιβαλλοντικών και κοινωνικών πρακτικών και της στρατηγικής τους. Συνεργαζόμαστε επίσης με ρυθμιστικούς φορείς στην Ελλάδα για θέματα που αφορούν τη βιωσιμότητα.

Με μια επένδυση 75 εκατ. ευρώ στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ κατά 1,35 δισ. Ευρώ, η EBRD υποστηρίζει τον μετασχηματισμό της. Κατά πόσο πιστεύετε πως τα νέα κεφάλαια θα επιτρέψουν στη ΔΕΗ να καταστεί μια περιβαλλοντικά, οικονομικά βιώσιμη και ψηφιοποιημένη εταιρεία κοινής ωφέλειας;

Η EBRD υποστηρίζει τη ΔΕΗ στη φιλόδοξη στρατηγική της για την αειφορία, τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την απαλλαγή από το διοξείδιο του άνθρακα. Η χρηματοδότηση της EBRD θα χρησιμοποιηθεί αποκλειστικά για επενδύσεις σε έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Επιπρόσθετα, η EBRD υποστήριξε την έκδοση ομολόγων με ρήτρα αειφορίας από τη ΔΕΗ. Αυτού του είδους τα ομόλογα σχετίζονται με τις συνολικές δεσμεύσεις περί βιωσιμότητας μιας εταιρείας. Σύμφωνα με τις αρχές του ICMA, τα ομόλογα που συνδέονται με την αειφορία δίνουν κίνητρα στον εκδότη να επιτύχει ουσιαστικούς, ποσοτικούς, προκαθορισμένους, φιλόδοξους, τακτικά παρακολουθούμενους και εξωτερικά επαληθευμένους στόχους βιωσιμότητας (ESG) βάσει συγκεκριμένων δεικτών και στόχων. Το ομόλογο θα υποστηρίξει την υιοθέτηση της στρατηγικής βιωσιμότητας της ΔΕΗ, η οποία συμβάλλει σημαντικά στους εθνικούς κλιματικούς στόχους της Ελλάδας σύμφωνα με τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού. Στο πλαίσιο αυτής της στρατηγικής, η ΔΕΗ στοχεύει να κλείσει τις λειτουργικές της λιγνιτικές μονάδες έως το 2023 και να επεκταθεί σημαντικά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με στόχο την προσθήκη 1,3 GW νέας ισχύος έως το 2023.

Έχετε υπογράψει σύμβαση με το Ταμείο Ανάκαμψης για το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας “Ελλάδα 2.0. Εκτιμάτε πως το Ταμείο Ανάκαμψης θα αποδειχθεί ορόσημο για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και πόσο πιστεύετε πως η χώρα μας είναι έτοιμη να ανταποκριθεί στο αυστηρό του χρονοδιάγραμμα;

Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι πράγματι ένα σημαντικό ορόσημο και είμαστε στην ευχάριστη θέση να το υποστηρίζουμε. Η EBRD και οι ελληνικές αρχές υπέγραψαν την επιχειρησιακή συμφωνία στις 29 Νοεμβρίου 2021.Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι αυτή η συνεργασία προορίζεται τόσο να δώσει μια μεσοπρόθεσμη ώθηση στην ελληνική (και ευρωπαϊκή) οικονομία όσο και να τη μεταμορφώσει πιο μακροπρόθεσμα, χρηματοδοτώντας τη μετάβαση στην πράσινη ενέργεια, τη ψηφιακή μετάβαση, καθώς και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Αυτό συνάδει πλήρως με τους δικούς μας στρατηγικούς στόχους και καθιστά μια σημαντική ευκαιρία για την Ελλάδα. Οι επενδύσεις αυτές θα δώσουν τη δυνατότητα στη χώρα να μετατοπίσει το αναπτυξιακό της μοντέλο από την κατανάλωση στην παραγωγικότητα, υποστηρίζοντας την καινοτομία προϊόντων και υπηρεσιών καθώς και οικονομίες κλίμακας, προκειμένου να αυξηθεί το μέσο μέγεθος των ελληνικών επιχειρήσεων. Για παράδειγμα, η ψηφιοποίηση και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, που αποτελούν σημαντικούς τομείς για την ΕΕ και στους οποίους η Ελλάδα έχει σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα, αποτελούν δύο τομείς εστίασης και για εμάς. Ομοίως, οι στοχευμένες επενδύσεις στην αναβάθμιση δεξιοτήτων και στην Έρευνα και Ανάπτυξη θα πρέπει να θεωρούνται ως προτεραιότητα.

Τουλάχιστον το 38,5% των κεφαλαίων στο πλαίσιο αυτής της στήριξης μας θα πρέπει να είναι σε πράσινες επενδύσεις και τουλάχιστον το 21% σε επενδύσεις που στοχεύουν στον ψηφιακό μετασχηματισμό.

Συμφωνούμε ότι πρόκειται για ένα πολύ φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα ανάπτυξης, αλλά είμαστε βέβαιοι ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη να το τηρήσει. Δεδομένων των τεράστιων προκλήσεων που αντιμετωπίζει η γενιά μας, όπως η ανάκαμψη από την πανδημία και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, δεν φαίνεται να υπάρχει εναλλακτική λύση παρά μόνο μια βιώσιμη, χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς πορεία ανάπτυξης.

Θα λέγατε πως υπάρχει μια στροφή στην αντίληψη της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας για την Ελλάδα και αν ναι ποιες δράσεις θα εδραιώσουν αλλά και θα αυξήσουν την εμπιστοσύνη τους στη χώρα μας;

Οι αντιλήψεις της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας για την Ελλάδα βελτιώνονται σταθερά, επηρεαζόμενες (μεταξύ άλλων) από τη σταθερή πρόοδο ως προς την ολοκλήρωση της ενισχυμένης εποπτείας του μεταπρογραμματικού πλαισίου το 2022, την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε βασικούς τομείς μεταρρυθμίσεων όπως η πράσινη οικονομία, η ψηφιακή μετάβαση, η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, η δημόσια διοίκηση, αλλά και τις προοπτικές σημαντικών επενδύσεων τα επόμενα χρόνια στο πλαίσιο του προγράμματος οικονομικής ανάκαμψης της ΕΕ («Ελλάδα 2.0»). Οι επενδυτές απαιτούν όλο και περισσότερο την τήρηση ισχυρών περιβαλλοντικών και κοινωνικών πλαισίων και στόχων κατά τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων. Τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και πολλές εταιρείες έχουν προχωρήσει σημαντικά τα τελευταία χρόνια στη διαχείριση κινδύνων σχετικών με ESG και έχουν δεσμευτεί να πάρουν πρωτοβουλίες και να επανασχεδιάσουν τις παραγωγικές τους διαδικασίες σύμφωνα με μοντέλα κυκλικής οικονομίας. Συνοδευόμενο από ρυθμιστικές εξελίξεις όπως το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, όλο αυτό θα προσελκύσει νέους επενδυτές.

Για το 2022, η EBRD προβλέπει ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα αυξηθεί 3,9%. Δεδομένης της πανδημίας του κορονοϊού, ποιοι είναι η καθοριστικοί κίνδυνοι που θα μπορούσαν να ανατρέψουν την ευοίωνη αυτή εκτίμηση;

Η ελληνική οικονομία ανακάμπτει δυναμικά μετά από μια βαθιά ύφεση το 2020. Οι επενδύσεις έχουν ανακάμψει και αναμένεται ισχυρή ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα, στο 3,9% το 2022. Το Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα σχετικά προγράμματα αναμένεται να συμβάλουν σημαντικά σε αυτή την ανάπτυξη. Ωστόσο, η αβεβαιότητα γύρω από τις προβλέψεις είναι ιδιαίτερα υψηλή επί του παρόντος και παραμένουν σημαντικοί κίνδυνοι για την ελληνική οικονομία, που συνδέονται κυρίως με την πορεία της πανδημίας, την πιθανότητα εμφάνισης νέων μεταλλάξεων και τον πιθανό αντίκτυπο του ιού στον τουρισμό και σε άλλες υπηρεσίες. Τα ισχυρά πλαίσια ESG συμβάλλουν επίσης στον μετριασμό τέτοιων βασικών κινδύνων. Για παράδειγμα, εταιρείες με ισχυρά εργασιακά πλαίσια και πρωτόκολλα υγείας και ασφάλειας, βιώσιμες αλυσίδες εφοδιασμού ή επιχειρηματικά μοντέλα αποδοτικά ως προς τους πόρους θα είναι καλύτερα προετοιμασμένα να συνεχίσουν υπό τέτοιες πιθανές αντίξοες συνθήκες. Κι αυτό είναι κάτι που οι επενδυτές αναγνωρίζουν. Η καλή διαχείριση κινδύνων σχετικών με το περιβάλλον, την κοινωνία και την διακυβέρνηση μεταφράζεται άμεσα σε μείωση των οικονομικών κινδύνων και αύξηση της ανθεκτικότητας μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.

Ιωάννης Ιωάννου: «Η εταιρική βιωσιμότητα απαιτεί ικανότητα καινοτομίας»

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Ποια trends της εποχής καθιερώνουν τα κριτήρια ESG ως τη νέα επιχειρηματική πραγματικότητα;

Αναμφισβήτητα, το επιχειρηματικό σκηνικά αλλάζει δραματικά. Γιατί όμως; Ας εξετάσουμε προσεκτικά κάποια mega trends: Συχνά γίνεται λόγος για το generation shift. Ξέρουμε ότι οι νεότερες γενιές, οι millennials και η generation Z, είναι ιδιαιτέρως ευαισθητοποιημένες σε περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα, κάτι που λειτουργεί καταλυτικά και στη συμπεριφορά τους στις αγορές. Συνεπώς, ως καταναλωτές επιλέγουν προϊόντα που εναρμονίζονται με τις αρχές τους ή ως υπάλληλοι απασχολούνται σε επιχειρήσεις συμβατές με την ηθική τους. Υπάρχουν, μάλιστα, περιπτώσεις που οι εργαζόμενοι αντιδρούν όταν οι εταιρείες τους αποτυγχάνουν να συμμορφωθούν με τα κριτήρια ESG. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, την Μckinsey όπου οι υπάλληλοι έστειλαν μαζικά email στο τμήμα διαχείρισης, απαιτώντας από εκείνους να μη βοηθούν τους πελάτες στο κρύψιμο των εκπομπών άνθρακά τους. Μερικοί έφτασαν και στο σημείο να παραιτηθούν, νιώθοντας πως η δράση της επιχείρησης δε συμβάδιζε με το όραμά τους για το μέλλον.

Στην ουσία, οι millennials διαθέτουν πολλαπλό ρόλο στο επιχειρηματικό τοπίο: Επενδύουν, καταναλώνουν, αποταμιεύουν, έχουν συνταξιοδοτικό πρόγραμμα, εργάζονται. Ενώ η μεταφορά πλούτου σε αυτούς από τους baby boomers βρίσκεται σε εξέλιξη, οι millennials δε σταματάνε να ρωτάνε επίμονα: «Πώς χρησιμοποιείτε τα χρήματά μου; Τα χρησιμοποιείτε για να ασκήσετε θετική επίδραση στον κόσμο ή για να τον κάνετε χειρότερο;». Επιπλέον, μην ξεχνάμε τις νέες επιστημονικές αναφορές για τη βιοποικιλότητα, την κλιματική κρίση, τη μόλυνση από τα πλαστικά κ.λπ. που μας αποδεικνύουν ότι η κατάσταση πηγαίνει πολύ χειρότερα από ό,τι εμείς νομίζαμε. Παρατηρείται έντονη επιδείνωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών φαινομένων, γεγονός που καθιστά την εταιρική αφύπνιση επιβεβλημένη.

Ένας τρίτος καθοριστικός παράγοντας στην καθιέρωση της επιχειρηματικής βιωσιμότητας είναι οι κυβερνήσεις. Γίνεται προσπάθεια συντονισμού τους σε παγκόσμιο επίπεδο, αφού πραγματοποιούν συνεδριάσεις και ασκούν πίεση στις εταιρείες για αναφορές σε ζητήματα ESG, θεσπίζοντας περιβαλλοντικούς κανονισμούς και κανονισμούς γνωστοποίησης. Ο τέταρτος παράγοντας που επιδρά στην εξέλιξη των κριτηρίων ESG αφορά τα κοινωνικά κινήματα όπως το Me-too, το Black Live Matters και την ακτιβιστική προσπάθεια της Γκρέτας Τουνμπεργκ με το Fridays For the Future, που φέρνουν στην επιφάνεια την οξύτητα της κλιματικής κρίσης, της ανισότητας των φύλων, του αποκλεισμού συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων. Αξίζει να σημειωθεί πως οι μέθοδοι αντίδρασης γίνονται πλέον πιο σοφιστικέ. Σε πολλές περιπτώσεις, τα μέλη των κοινωνικών κινημάτων αγοράζουν μετοχές, εμφανίζονται στις διοικητικές συνεδριάσεις, ψηφίζουν εναντίον των διευθυντών της εταιρείας και έχουν την υποστήριξη των θεσμικών επενδυτών στην υλοποίηση καταλυτικών αλλαγών. Τα παραπάνω trends δεν αποτελούν περαστική μόδα αλλά θα συνεχίσουν να υφίστανται για πολύ καιρό.

Πως ανταποκρίνονται στη τάση οι επιχειρήσεις; Ποιο είναι το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και ποιο το ρίσκο για όσες ενσωματώνουν τα κριτήρια βιωσιμότητας στη στρατηγική τους;

Από την οπτική της εταιρείας, οι ικανοί μάνατζερ ελέγχουν τα trends και αποφασίζουν βάσει αυτών τις στρατηγικές κινήσεις που θα τους βοηθήσουν να ανταπεξέλθουν στο διαρκώς μεταβαλλόμενο τοπίο. Εξάλλου, η εταιρεία που συμμορφώνεται στα κριτήρια βιωσιμότητας αυτόματα καθίσταται και πιο ισχυρή, με πλεονεκτική θέση στον ανταγωνισμό. Ωστόσο, η αλλαγή δεν είναι εύκολη για μια επιχείρηση αφού καλείται να διαχειριστεί ζητήματα για τα οποία δε διαθέτει απαραίτητα επαρκείς γνώσεις, εμπειρία και προσδοκίες. Μάλιστα, για τις περισσότερες επιχειρήσεις τα κριτήρια βιωσιμότητας αντιμετωπίζονται ως τεράστιος αντιπερισπασμός. Ουσιαστικά, οι μεγάλες εταιρείες καλούνται να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις ενώ και οι start ups, που αρχίζουν να αποκτούν αντίληψη του νέου ανταγωνιστικού τοπίου και των αναδυόμενων καταναλωτικών αναγκών και τάσεων, αναμένεται να διαδραματίσουν καταλυτικό ρόλο στις εξελίξεις, χάρη στην καινοτομία τους. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, την εταιρεία Oatly με το εναλλακτικό γάλα από βρόμη, τη Βeyond meat με τα μπεργκερς από λαχανικά ή την Tesla αλλά και όλες τις start ups που μπήκαν στην αγορά της καθαρής τεχνολογίας και των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, έτοιμες να ανταπεξέλθουν στην πρόκληση των αντιπερισπασμών.

Σε ό,τι αφορά το ρίσκο, η επιχείρηση που εθελοτυφλεί στα trends αδυνατεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών, αφού δε συμμορφώνεται στις απαιτήσεις τους. Επίσης, η αποφυγή γνωστοποίησης των επιδόσεων στα κριτήρια βιωσιμότητας, συνεπάγεται αποκλεισμό από πολλά επενδυτικά χαρτοφυλάκια ενώ συγχρόνως η εταιρεία μείνει πίσω στους κανονισμούς για κοινωνικά και περιβαλλοντικά ζητήματα, αντιμετωπίζοντας δυσκολίες και στην προσέλκυση νέων ταλέντων. Σκεφτείτε πως οι νέοι και πιο ταλαντούχοι μηχανικοί που επιθυμούν να ασκήσουν θετική επίδραση στον κόσμο δεν θα προτιμήσουν να εργαστούν σε μια εταιρεία καπνού ή πετρελαίου αλλά στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στην ηλιακή ή την αιολική ενέργεια. Όμως από την άλλη πλευρά, μέσα από τα νέα trends αναδύεται μια τεράστια ευκαιρία καινοτομίας σε πολλές αγορές όπως για παράδειγμα στην ηλεκτροκίνηση, την ανανεώσιμη ενέργεια, την καθαρή τεχνολογία κλπ.

Σύμφωνα με την 6η παγκόσμια έρευνα της ΕΥ, η οποία περιλαμβάνει απόψεις 320 θεσμικών επενδυτών από 19 χώρες, το 74% των θεσμικών επενδυτών είναι πλέον πιο πιθανό να αποεπενδύσει από επιχειρήσεις με μη ικανοποιητικές επιδόσεις στα κριτήρια ESG. Πώς η ανακατανομή του χρηματοοικονομικού κεφαλαίου συνιστά κρίσιμο παράγοντα για ένα πιο βιώσιμο μέλλον;

Πράγματι, οι κεφαλαιαγορές θα διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο στη μετάβασή μας στο πιο βιώσιμο μέλλον. Υπάρχει μια γνωστή φράση που λέει «money talks». Και έτσι είναι: αν οι τεράστιοι επενδυτές το απαιτήσουν, οι επιχειρήσεις θα αναγκαστούν να ανταποκριθούν στη νέα κατεύθυνση. Εξάλλου, τα κοινωνικά κινήματα που αναφέραμε προηγουμένως αλλά και η σφοδρότητα της κλιματικής κρίσης θέτουν στο προσκήνιο ζητήματα όπως η ανισότητα ή τα ακραία καιρικά φαινόμενα, επισημαίνοντας στις κεφαλαιαγορές τα ρίσκα που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν οι εταιρείες, πχ στην εφοδιαστική αλυσίδα ή στη μετάβαση τους, εάν δεν συμπεριλάβουν στις αποφάσεις τους τα κριτήρια ESG. Συνεπώς, αργά αλλά σταδιακά οι κεφαλαιαγορές αρχίζουν και ζητούν από τις επιχειρήσεις αναφορές και γνωστοποιήσεις για την απαραίτητη αξιολόγηση και σύγκριση πριν από τις επενδυτικές τους αποφάσεις. Από την άλλη πλευρά, οι εταιρείες χρειάζονται ένα υποστηρικτικό πλαίσιο από τις κεφαλαιαγορές αλλά και τα funds, που καλούνται να πάρουν το ρίσκο με τις start ups.

Η εταιρική αλλαγή είναι δύσκολη, ο μετασχηματισμός των οργανισμών απαιτεί έναν επαναπροσδιορισμό ταυτότητας και σκοπού και οι κεφαλαιαγορές περνούν τον δικό τους μετασχηματισμό στην αντίληψη τους για τον ρόλο της οικονομίας στην κοινωνία, που πια συνδέεται με υπαρξιακά ζητήματα, όπως η επιβίωση. Οι εταιρικές γνωστοποιήσεις συνιστούν ένα χρήσιμο εργαλείο όμως δεν υπάρχει ακόμη ακρίβεια και συμβατότητα σε αυτές. Επίσης, δεν μπορούμε να απαντήσουμε με βεβαιότητα στο τι είναι περισσότερο αποτελεσματικό για τη στροφή μιας επιχείρησης στη βιωσιμότητα: Η δέσμευση των ενδιαφερόμενων μελών ή η απειλή της αποεπένδυσης. Σκεφτείτε για παράδειγμα ότι ένας δημόσιος επενδυτής αποεπενδύει από μια εταιρεία άνθρακα αλλά εκείνη εξαγοράζεται από έναν ιδιωτική επενδυτή. Ο δημόσιος επενδυτής καυχιέται για την πράσινη συνείδησή του ενώ την ίδια στιγμή η επιχείρηση άνθρακα συνεχίζει ακάθεκτη την πορεία της, μολύνοντας ακόμη περισσότερο τις δημόσιες αγορές. Αν λοιπόν η αποεπένδυση αφορά απλώς μια μεταφορά περιουσιακών στοιχείων από τις δημόσιες στις ιδιωτικές αγορές, τότε τελικά όχι μόνο δεν αλλάξαμε τίποτα αλλά κάναμε τον κόσμο χειρότερο. Υπάρχουν βέβαια πολλές πρωτοβουλίες και πιέσεις. Βλέπουμε να συνάπτονται συμμαχίες στις κεφαλαιαγορές από διαχειριστές περιουσιακών στοιχείων και ασφαλιστικές εταιρείες, που δεσμεύονται σε μηδενικές εκπομπές άνθρακα. Επίσης το Climate action 100+ συνιστά ένα τεράστιο γκρουπ επενδυτών που αναφέρουν ονομαστικά όσους μολύνουν περισσότερο το περιβάλλον, ασκώντας πίεση στις εταιρείες για γνωστοποίηση των εκπομπών άνθρακα.

Διατυπώνεται συχνά η άποψη πως η ενσωμάτωση της βιωσιμότητας σε μια εταιρεία απαιτεί αλλαγή του DNA της. Τι θα ορίζατε όμως ως DNA της επιχείρησης; Ποιες δομές καθιστούν τους οργανισμούς βιώσιμους μακροπρόθεσμα;

Ακούμε συχνά τις εταιρείες να ισχυρίζονται με υπερηφάνεια: «Η βιωσιμότητα βρίσκεται στο DNA μας». Και πιθανόν να αναρωτιόμαστε τι συνιστά το περίφημο DNA ανάλογων επιχειρήσεων. Τέσσερεις πυλώνες εγγυώνται τη βιωσιμότητα, σύμφωνα με μελέτη που πραγματοποίησα με συναδέλφους στον συγκεκριμένο τομέα: πρώτον, η εταιρική διακυβέρνηση της επιχείρησης, που αφορά την αφοσίωση της υψηλής ιεραρχίας στα κριτήρια ESG. Έχουν δεσμευτεί τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου στην αποστολή; Υπάρχει επιτροπή που επιβλέπει την εφαρμογή των κριτηρίων; Δεύτερος σημαντικός πυλώνας είναι η δέσμευση των ενδιαφερόμενων μελών. Βέβαια, ορισμένες επιχειρήσεις εστιάζουν περισσότερο στους μετόχους, ερμηνεύοντας τον κόσμο ως εξής: «Θέλω να κάνω τους μετόχους μου πλούσιους». Έτσι, συμπεριφέρονται στους υπόλοιπους ως συμβόλαια η συναλλαγές είτε μιλάμε για υπαλλήλους, συνεργάτες εφοδιαστικής αλυσίδας, περιβάλλον κ.λπ. Όμως, υπάρχει και η εναλλακτική προσέγγιση, που εστιάζει στα ενδιαφερόμενα μέλη. Εδώ οι επενδυτές, η εφοδιαστική αλυσίδα, οι υπάλληλοι λειτουργούν ως μια ομάδα. Οι μέτοχοι φέρνουν το οικονομικό κεφάλαιο, οι εργαζόμενοι το ανθρώπινο, το περιβάλλον τους πόρους ενώ η εφοδιαστική αλυσίδα συνεισφέρει στη δημιουργία αξίας. Είναι όλοι συνεργάτες, μακροχρόνιες σχέσεις που πάνω τους επενδύεται προσπάθεια, χρόνος και αφοσίωση. Οι μάνατζερ εκπαιδεύονται για το πώς θα συμπεριφερθούν στα ενδιαφερόμενα μέρη, πως θα επικοινωνήσουν τις ευκαιρίες και τους στόχους και αυτή ακριβώς η επένδυση στις σχέσεις αποφέρει μελλοντικά κέρδη.

Ακόμη, οι βιώσιμες εταιρίες διαθέτουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα στις αποφάσεις τους, στοχεύοντας στη δημιουργία μακροπρόθεσμης αξίας και διατηρώντας μια δεξαμενή αφοσιωμένων επενδυτών με εστιασμένο portfolio για αρκετό καιρό. Στους κομβικούς πυλώνες του DNA μια βιώσιμης επιχείρησης συγκαταλέγονται επίσης η διαφάνεια και η αξιοπιστία. Η διαφάνεια αφορά στα στοιχεία, εκτός από τα οικονομικά, που η εταιρεία αποκαλύπτει στον κόσμο ενώ η αξιοπιστία στο πώς οι ηγέτες της βιώσιμης ανάπτυξης ιδίως στις μεγάλες εταιρείες, όπως η Uniliver, απαιτούν από τους χιλιάδες συνεργάτες τους στην εφοδιαστική αλυσίδα να τηρούν τα ανάλογα κριτήρια ασφάλειας, ισότητας, ενσωμάτωσης, περιβάλλοντος, ωθώντας έτσι τις τοπικές, μικρότερες επιχειρήσεις να προσαρμόζονται στα υψηλά στάνταρ τους.

Πως μπορούν οι επιχειρήσεις να βελτιώσουν τις πρακτικές γνωστοποίησης βιωσιμότητας και πόσο οι επενδυτές πιέζουν προς αυτή την κατεύθυνση; Η κοινή ταξινομία θα λύσει τα ζητήματα της ασάφειας και του πράσινου πλυντηρίου;

Οι αναφορές είναι σίγουρα σημαντικές γιατί θα επιτρέψουν σε επενδυτές και κοινωνία να ελέγξουν την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων στα διάφορα πεδία του ESG. Το βιώσιμο μέλλον, όμως, συνιστά κυρίως ένα στρατηγικό πρόβλημα και οι αναφορές αποτελούν απλώς μια όψη του. Πιο σημαντικό είναι να εστιάσουμε στο τι κάνουν οι εταιρείες στην πράξη, αφού είναι σαφές πως δεν έχουν ανακαλύψει ακόμη μόνιμες λύσεις για θέματα όπως η μείωση των εκπομπών άνθρακα ή οι κοινωνικές ανισότητες. Ουσιαστικά, ο πειραματισμός για την αντιμετώπιση των ESG θεμάτων εξελίσσεται όπως εξάλλου και η επιστήμη στο συγκεκριμένο πεδίο. Βέβαια, οι αναφορές βιωσιμότητας σαφέστατα έχουν σημειώσει πρόοδο. Μέχρι πριν από 10 χρόνια δεν μιλούσαμε καν για ESG στοιχεία, materiality, double materiality κλπ. και πια οδεύουμε στην υποχρεωτικότητα των αναφορών, γεγονός που βοηθάει τους επενδυτές να παίρνουν καλύτερες αποφάσεις αφού διαθέτουν εργαλεία σύγκρισης. Υπάρχουν πολλές προτάσεις και προσεγγίσεις για το πώς θα μετράμε τα κριτήρια ESG και σίγουρα αυτό συνιστά ένα πολύπλοκο ζήτημα. Προσωπικά, δεν πιστεύω πως θα έχουμε μετρήσεις στις οποίες όλοι και πάντα συμφωνούν και φυσικά δε θα αντικαταστήσουν οι αναφορές τη δέσμευση των ενδιαφερόμενων μελών στην εταιρεία και την ανάγκη βαθύτερης κατανόησης της δομής τους.

Σε ό,τι αφορά το πράσινο πλυντήριο, πράγματι οι εταιρείες, εξαιτίας της υφιστάμενης πίεσης, τείνουν να δηλώνουν πολλά περισσότερα από όσα πράγματι κάνουν. Οι ταξινομίες θα συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση του πράσινου πλυντηρίου αλλά όχι μόνο αυτές. Για παράδειγμα, λαμβάνονται πρωτοβουλίες σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως το EU taxonomy, που αποσκοπούν στην τυποποίηση των γνωστοποιήσεων και στην επιβολή συνεπειών σε όσους παραποιούν τις πληροφορίες. Ωστόσο, μην ξεχνάμε ότι η παθολογία συνιστά και ένα πολιτικό πρόβλημα: σκεφτείτε τη συζήτηση των κυβερνήσεων για το πως θα ταξινομηθούν η πυρηνική ενέργεια ή το φυσικό αέριο και τον δισταγμό τους στη λήψη αποφάσεων.

Είναι τελικά η βιωσιμότητα ασύμβατη του κέρδους; Πώς η βραχυπρόθεσμη δυσκολία που συναντούν οι επιχειρήσεις στον δρόμο προς τη βιωσιμότητα δύναται να αποτελέσει ευκαιρία ουσιαστικής ανάπτυξης και καινοτομίας.

Υπάρχει, πράγματι, το εξής δίλημμα: «Γίνεται να είμαι ταυτόχρονα κερδοφόρος και βιώσιμος;» Αρχικά, να ξεκαθαρίσουμε ότι οι εταιρείες πρέπει να αναρωτηθούν γιατί έχουν σήμερα τόσα κέρδη. Εάν λοιπόν τα κέρδη τους πηγάζουν από παιδική εργασία, από κακοποίηση εργαζομένων, από εκπομπές άνθρακα κ.λπ. τότε δεν είναι πραγματικά δικά τους. Συνεπώς, η βιωσιμότητα λειτουργεί ως παγκόσμιος διορθωτής κόστους: θέλουμε ο κόσμος να ξέρει αν οι επιχειρήσεις μεταφέρουν το κόστος τους στο περιβάλλον, στην κοινωνία, στη βιοποικιλότητα. Οι εταιρίες δεν μπορούν να αρνηθούν την ευθύνη τους στα παραπάνω ζητήματα, γιατί οι επιπτώσεις της ανεύθυνης δράσης τους είναι πλέον ορατές. Η καλή επιχειρηματικότητα συνεπάγεται σεβασμό στο περιβάλλον. Η ανταπόκριση στις νέες προσδοκίες γεννά την καινοτομία, που μεταφράζεται σε νέες υπηρεσίες, νέα προϊόντα, νέα εταιρικά μοντέλα. Πρωτοβουλίες όπως η κυκλική οικονομία κάνουν τη διαφορά στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την παραγωγή. Η πρωτοτυπία, όμως, απαιτεί καλούς εργαζομένους, έμπνευση, ακριβή ανατροφοδότηση και ικανούς συνεργάτες. Η αφοσίωση στο ESG λειτουργεί ως κίνητρο θετικής αλλαγής: Κανένας CEO που θέλει να εμπνεύσει τους εργαζόμενους δεν μπαίνει στο γραφείο λέγοντας «Ελάτε να κάνουμε τους μετόχους μας πλουσιότερους» αλλά «ας δημιουργήσουμε ένα καλύτερο κόσμο», «ας αλλάξουμε τις ζωές των καταναλωτών μας προς το καλύτερο»! Το όραμα της βιώσιμης ανάπτυξης χρειάζεται μακροπρόθεσμο ορίζοντα για να λειτουργήσει αλλιώς οδηγεί σε σκάνδαλα όπως στην περίπτωση της Volkswagen. Απαιτείται πειραματισμός και αυτό συνεπάγεται και αποτυχία ορισμένες φορές. Οι βιώσιμες εταιρίες που διατηρούν αυθεντικές σχέσεις με τους υπαλλήλους, παραχωρώντας τους ένα πεδίο πειραματισμού, επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα στην καινοτομία.

Πόσο σημαντική είναι η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG από το board room και σε ποιον βαθμό συνδέεται η αλλαγή στάσης τους με την αύξηση της παραγωγικότητας του ανθρώπινου δυναμικού της εταιρείας; Κατά πόσο η εκπαίδευση και το diversity του board room συνιστούν θεμελιώδεις παράγοντες για τη δυνατότητα ουσιαστικού μετασχηματισμού μιας επιχείρησης;

Ο ρόλος των μελών του διοικητικού συμβουλίου είναι εξαιρετικά σημαντικός καθώς απηχούν την αυθεντικότητα της δέσμευσης του οργανισμού στη βιωσιμότητα. Μέχρι πρότινος στα συμβούλια κυριαρχούσαν οι λευκοί άντρες μεγαλύτερη ηλικίας όμως αυτό αλλάζει αφού καταβάλλονται προσπάθειες τα διοικητικά συμβούλια να αντανακλούν την αφοσίωση στην ποικιλομορφία. Σαφώς, η μετάβαση στη βιώσιμη επιχειρηματικότητα είναι δύσκολη. To διοικητικό συμβούλιο πρέπει να λειτουργήσει ως υποστηρικτικός παράγοντας για τους μάνατζερ και τον CEO προκειμένου αυτοί να αντιμετωπίσουν επιτυχώς τα εμπόδια και την αντίσταση στην αλλαγή που θα συναντήσουν στο εσωτερικό της εταιρείας. Επίσης, το διοικητικό συμβούλιο χρειάζεται να αναδειχθεί πρεσβευτής του οργανισμού, κάμπτοντας την εξωτερική αντίσταση επενδυτών, καταναλωτών κλπ. Απαιτείται να ασκείται από τα ψηλότερα κλιμάκια του οργανισμού πίεση για διαφάνεια και αξιοπιστία όπως και να πραγματοποιείται έλεγχος των διαδικασιών που συνεισφέρουν στη γρήγορη και αποτελεσματική πράσινη μετάβαση. Τέλος, η ποικιλομορφία του συμβουλίου προσφέρει ευρεία οπτική των πολυεπίπεδων trends που περιγράψαμε προηγουμένως γιατί χαρίζει μια βαθιά αντίληψη του μεταβαλλόμενου τοπίου.

Αλεξάνδρα Σδούκου: Στο μέλλον που σχεδιάζουμε η ενέργεια είναι καθαρή, φθηνή και άφθονη

Posted on by Κατερίνα Τσιτούρα

Από τη θέση της Γενικής Γραμματέως Ενέργειας & Ορυκτών Πρώτων Υλών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, θα λέγατε πως το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα προχωρά ικανοποιητικά σε ό,τι αφορά τους στόχους του 2030 για τις ΑΠΕ, την ηλεκτροκίνηση και την ενεργειακή αποδοτικότητα;

Το ΕΣΕΚ είναι ο οδικός χάρτης της χώρας μας για την ενεργειακή της μετάβαση μέσω της δραστικής μείωσης των αερίων ρύπων του θερμοκηπίου αλλά και της βιώσιμης ανάπτυξης. Είναι ένα στρατηγικό σχέδιο με απώτερο στόχο να αναδείξει τελικά τη χώρα μας ως ένα από τα Κράτη Μέλη που θα έχει υιοθετήσει φιλόδοξους κλιματικούς και ενεργειακούς στόχους, μέσα από ένα ολοκληρωμένο και συνεκτικό πρόγραμμα μέτρων και πολιτικών, τοποθετώντας μας στο επίκεντρο των εξελίξεων της Ενεργειακής Ένωσης τόσο για το 2030, όσο και μακροπρόθεσμα για το έτος 2050.

Έχοντας συμπληρώσει ήδη δύο χρόνια από την υιοθέτησή του, μπορώ να σας πω ότι όχι απλά βαδίζουμε ικανοποιητικά σε ό,τι αφορά στους στόχους που έχουμε θέσει, αλλά υπερβαίνουμε τις προβλέψεις μας, ακόμα και αυτές που φάνταζαν φιλόδοξες και ίσως λίγο ουτοπικές.

Για παράδειγμα, στην ηλεκτροκίνηση είχαμε θέσει ως στόχο για το 2020 την ταξινόμηση 1.151 αυτοκινήτων, ενώ τελικά ταξινομήθηκαν 2.135. Αντίστοιχα για το 2021 ο στόχος μας ήταν τα 3.450 αυτοκίνητα και μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου είχαν ταξινομηθεί 4.800, με ποσοστό διείσδυσης 5,9%. Για να μπορεί κανείς να συγκρίνει τους αριθμούς μπορώ να αναφέρω ότι την πενταετία 2015-2019 στην χώρα μας κυκλοφόρησαν περίπου 700 ηλεκτρικά αυτοκίνητα!

Η ίδια εικόνα σε μικρότερο βαθμό υπάρχει και στις ΑΠΕ και στην ενεργειακή απόδοση, τομείς που επίσης προχωρούν βάσει ΕΣΕΚ – και ακόμα καλύτερα. Την τελευταία διετία, έχει εκδηλωθεί τεράστιο ενδιαφέρον για νέες επενδύσεις σε ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες ΑΠΕ, το οποίο θα αξιολογήσουμε ώστε να προχωρήσουν οι καλύτερες και πιο ώριμες προτάσεις. Αντίστοιχα στον τομέα της Ενεργειακής Απόδοσης, ως θετικότατο παράδειγμα θα αναφέρω το Εξοικονομώ για τις κατοικίες, το οποίο είναι το μεγαλύτερο, δημοφιλέστερο και πλέον ελκυστικό πρόγραμμα στην Ενέργεια, που αποτελεί βασικότατο πυλώνα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης στον κτιριακό τομέα.

Ένας από τους στόχους της χώρας είναι 1 στα 3 αυτοκίνητα να καταστεί ηλεκτροκίνητο το 2030. Το παραπάνω συνιστά, κατά τη γνώμη σας, ένα εφικτό σενάριο και ποια κίνητρα υπάρχουν για εγκατάσταση σημείων φόρτισης στις εταιρείες που επιθυμούν να επενδύσουν, αλλά και στον ιδιώτη που επιδιώκει να υιοθετήσει την παραπάνω τεχνολογία; Έχετε σχέδια για δημιουργία δικτύου σταθμών φόρτισης στις εθνικές οδούς;

Αρχικά να σας πω ότι ο στόχος ένα προς τρία που έχουμε θέσει είναι μια επίδοση σίγουρα φιλόδοξη για την Ελλάδα. Από την άλλη όμως, τον θεωρώ εφικτό και ρεαλιστικό, καθώς αφενός μεν υπάρχουν τα κίνητρα που μειώνουν το κόστος κτήσης, αλλά και χρήσης ενός ηλεκτρικού αυτοκινήτου, αφετέρου όσο η τεχνολογία εξελίσσεται και βελτιώνεται, τόσο θα μειώνεται το κόστος αγοράς και ταυτόχρονα θα διευρύνεται η γκάμα των διαθέσιμων μοντέλων.

Όσον αφορά στην εγκατάσταση των σημείων φόρτισης, ήδη μέσω του Κινούμαι Ηλεκτρικά επιδοτούμε την αγορά των έξυπνων οικιακών φορτιστών για τα φυσικά πρόσωπα, ενώ πολύ σύντομα αυτό θα καταστεί εφικτό και για τις επιχειρήσεις. Επιπλέον, όπως ίσως θα γνωρίζετε, εκπονούνται ήδη από το σύνολο των δήμων της χώρας Σχέδια Φόρτισης Ηλεκτρικών Οχημάτων (ΣΦΗΟ) μέσω των οποίων θα χωροθετηθούν από κάθε Δήμο δημόσια προσβάσιμα σημεία φόρτισης. Μάλιστα έχουμε προβλέψει σχετική χρηματοδότηση μέσω του Πράσινου Ταμείου για την εκπόνηση των ΣΦΗΟ, την οποία και αξιοποίησε το 95% των Δήμων.

Δεν μένουμε όμως σε αυτά τα εργαλεία, εισάγουμε ένα ακόμα. Το πρόγραμμα Φορτίζω Παντού το οποίο θα ενεργοποιήσουμε το 2022 και θα προβλέπει την επιδότηση όλων όσοι επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στη φόρτιση εγκαθιστώντας δημόσια προσβάσιμα σημεία. Είναι, εκτός από ουσιαστική στήριξη, και μια επιβράβευση προς την ιδιωτική πρωτοβουλία, η οποία έχει ήδη αναπτυχθεί και επενδύει, με αποτέλεσμα σήμερα η χώρα μας να διαθέτει περίπου 1.000 δημόσια προσβάσιμα σημεία φόρτισης, έναντι των μόλις 70-80 στο τέλος του 2019.

Λαμβάνοντας υπόψιν ότι οι εκπομπές των ρύπων που προέρχονται από τις μεταφορές ευθύνονται περίπου για 400.000 πρόωρους θανάτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ποιες υποδομές απαιτούνται για να απαγορευτεί στο κέντρο της Αθήνας η κυκλοφορία οχημάτων που εκπέμπουν πάνω από 50grCO2/km και πόσο εύκολο είναι να συμβεί αυτό άμεσα;

Η προσβασιμότητα των κέντρων των μεγάλων πόλεων είναι ένα θέμα που απασχολεί όλες τις ευρωπαϊκές χώρες. Σχετικά με την Αθήνα, θα έλεγα ότι η εφαρμογή του πράσινου δακτυλίου είναι μια πρώτη προσέγγιση από την οποία θα μπορέσουμε να εξάγουμε χρήσιμα συμπεράσματα για το πώς θα καταστεί δυνατό να αποσυμφορήσουμε το κέντρο της πόλης από τα ρυπογόνα οχήματα. Θα χρειαστεί ωστόσο και χρόνος και ένας πολύ στοχευμένος στρατηγικός σχεδιασμός από το σύνολο των αρμόδιων φορέων και φυσικά της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Αυτό που θα μπορούσα να σημειώσω σήμερα είναι ότι η κοινή προσπάθεια των φορέων στοχεύει τόσο στη δημιουργία νέων υποδομών, όπως για παράδειγμα ποδηλατόδρομων, όσο και στη βέλτιστη αξιοποίηση των υφιστάμενων και αναφέρομαι στο μετρό, στα λεωφορεία που, όπως γνωρίζετε ήδη, προωθούνται τα ηλεκτρικά οχήματα μέσω του Υπουργείου Μεταφορών, στην τήρηση των λεωφορειολωρίδων, καθώς και στους χώρους στάθμευσης.

H βιώσιμη κινητικότητα Θα μπορούσε να καθιερώσει τον τουρισμό μας ως έναν προορισμό χαμηλών ρύπων, προσφέροντάς του επιπλέον ευκαιρίες ανάπτυξης. Ποιες δράσεις συμβάλλουν ώστε τα νησιά μας να προωθήσουν την ηλεκτροκίνηση;

Τα ελληνικά νησιά είναι ένας ιδανικός προορισμός για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης. Γνωρίζετε τόσο για την πρωτοβουλία της Αστυπάλαιας, ένα εμβληματικό πιλοτικό έργο που ήδη εξελίσσεται, όσο και για την ενεργειακή μετάβαση της Χάλκης στις μηδενικές εκπομπές αερίων, μια πρωτοβουλία που πολύ πρόσφατα εγκαινίασε ο Πρωθυπουργός. Κοινό στοιχείο των δυο δράσεων είναι η άριστη συνεργασία του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης .

Αυτό ακριβώς κάναμε, κάνουμε και θα συνεχίσουμε να κάνουμε στο ΥΠΕΝ, με την πρωτοβουλία Gr-eco Islands, μέσω της οποίας στοχεύουμε να χρηματοδοτήσουμε δράσεις για τη μετάβαση των νησιών μας στην ενεργειακή ουδετερότητα. Εκτιμώ δε πως αυτό το φιλόδοξο σχέδιο θα προσδώσει επιπλέον αναγνωρισιμότητα στα, ήδη προβεβλημένα ως τουριστικός προορισμός, ελληνικά νησιά, ενώ θα δημιουργήσει συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης και αύξησης της απασχόλησης.

Στο πλαίσιο αυτό, μιλήστε μας λίγο για το παράδειγμα ελληνο-γερμανικής σύμπραξης, με το εμβληματικό έργο που υλοποιείται σε συνεργασία με τον Όμιλο Volkswagen στην Αστυπάλαια. Πόσο η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει στο μέλλον ανάλογες καινοτόμες δράσεις;

Το έργο αυτό είναι πράγματι εμβληματικό γιατί στο πλαίσιο αυτού θα δοκιμαστούν σε πραγματικές συνθήκες τεχνολογίες του μέλλοντος. Ένα μικρό νησί, όπως είναι η Αστυπάλαια, είναι ξέρετε ιδανικό μέρος για να δοκιμαστούν όλα αυτά τα νέα μοντέλα μετακίνησης, όπως είναι η υπηρεσία μοιραζόμενων -αποκλειστικά ηλεκτρικών – οχημάτων, η οποία θα αντικαταστήσει την παραδοσιακή δημοτική συγκοινωνία. Ένα τέτοιο νησί είναι επίσης ιδανικός τόπος για να επιτευχθεί η ενεργειακή μετάβαση μέσω της αντικατάστασης των ρυπογόνων μονάδων ντίζελ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με υβριδικά συστήματα ΑΠΕ, σε συνδυασμό με αποθήκευση σε μπαταρίες. Έτσι λοιπόν, στην Αστυπάλαια προβλέπεται η κάλυψη του 60% σε πρώτη φάση και του 80% σε επόμενη της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας του νησιού από ένα υβριδικό σύστημα που θα αποτελείται από φωτοβολταϊκά και μπαταρίες.

Για να απαντήσω στο ερώτημά σας, φυσικά και η Ελλάδα μπορεί να προσελκύσει ανάλογες δράσεις, και το κάνει ήδη. Αναφέρω το παράδειγμα της Χάλκης, όπου με τη σύμπραξη ιδιωτικών εταιριών, πολλές εκ των οποίων είναι γαλλικές, καταφέραμε μέσα σε ελάχιστο χρόνο να υλοποιήσουμε παρεμβάσεις που πραγματικά αλλάζουν τη ζωή των κατοίκων και καθιστούν το νησί ακόμα πιο θελκτικό τουριστικό προορισμό. Ενδεικτικά αναφέρω πως μειώνονται δραστικά οι λογαριασμοί ηλεκτρικής ενέργειας των κατοίκων του νησιού χάρη σε ένα φωτοβολταϊκό πάρκο που εγκαταστάθηκε εκεί, ενώ όλα τα οχήματα του Δήμου και των τοπικών αρχών αντικαταστάθηκαν με ηλεκτρικά. Αλλά δεν σταματάμε εκεί, καθώς το έργο στη Χάλκη δεν αποτελεί μια μεμονωμένη προσπάθεια. Το νησί αυτό είναι το πρώτο GR-eco Island, με πολλά ακόμα μικρά, μη-διασυνδεδεμένα και απομακρυσμένα νησιά να ακολουθούν, στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας.

Οι αιτήσεις για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ κινούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Πώς θα μπορούσαμε να μεταφράσουμε αυτό το επενδυτικό ενδιαφέρον και ποια προοπτική διαβλέπετε ώστε οι αιτήσεις να μετατραπούν σε επενδύσεις;

Πράγματι, αν εξαιρέσουμε τον τελευταίο κύκλο αιτήσεων όπου κυμάνθηκε σε χαμηλότερα επίπεδα της τάξης του 1GW συνολικά, το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι τεράστιο και ξεπερνά τα 80 GW έργων ΑΠΕ σε διάφορα αδειοδοτικά στάδια. Με βάση αυτά τα δεδομένα ξεκινήσαμε και συνεχίζουμε εντατικά να εργαζόμαστε, ώστε να καταφέρουμε να εξαλείψουμε τα περισσότερα, αν όχι όλα, τα εμπόδια και να δημιουργήσουμε ένα απλοποιημένο και πλήρως ψηφιοποιημένο αδειοδοτικό πλαίσιο που θα επιταχύνει την ανάπτυξη επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Να ξεκαθαρίσουμε όμως ότι αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση, ούτε και εξασφαλίζει, ότι θα μετουσιωθούν σε έργα το σύνολο των αδειών που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στα πρώτα στάδια αδειοδότησης. Είναι ένα μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον που οφείλουμε να το «διαβάσουμε» σωστά και που θα οδηγήσει, εν τέλει, στο να επιλεγούν και να υλοποιηθούν τα βέλτιστα από τεχνικής, χωροταξικής, περιβαλλοντικής και οικονομικής άποψης έργα.

Αυτό θα το πετύχουμε μέσα από τον εξορθολογισμό της αδειοδοτικής διαδικασίας, όπου διευκολύνουμε μεν τους επενδυτές να προχωρήσουν γρήγορα την υλοποίηση των έργων, αλλά ταυτόχρονα αξιολογούμε το σοβαρό τους ενδιαφέρον με κατάλληλα χρηματοοικονομικά εργαλεία και καθορισμένα χρονικά ορόσημα και μέσα από τις ανταγωνιστικές διαδικασίες.

Οι Διαχειριστές των Δικτύων τόσο της Μεταφοράς, όσο και της Διανομής θα πρέπει να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν τις βελτιωτικές εκείνες παρεμβάσεις που θα επιτρέψουν τον μετασχηματισμό των ενεργειακών υποδομών και θα μας διευκολύνουν να επιτύχουμε τους στόχους του ΕΣΕΚ με ταχύτητα και επενδυτική ασφάλεια. Παράλληλα, οι Διαχειριστές πρέπει να εκσυγχρονίσουν και να ενισχύσουν τις εσωτερικές τους διαδικασίες, καθώς αλλάζουν οι προτεραιότητες στο πλαίσιο της ενεργειακής μετάβασης. Προς αυτόν τον σκοπό, στις δράσεις του Υπουργείου που θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν προβλεφθεί και συμπεριληφθεί δράσεις για την ανάπτυξη και την αναβάθμιση των δικτύων με απώτερο σκοπό τη διευκόλυνση σύνδεσης σταθμών ΑΠΕ.

Παρά το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον και για την ανάπτυξη θαλάσσιων πλωτών αιολικών πάρκων εντείνονται οι αντιδράσεις πολιτών σε δήμους της χώρας για τις επενδύσεις ΑΠΕ. Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας στον συγκεκριμένο τομέα και πως αξιολογείτε τις αντιδράσεις της τοπικής κοινότητας;

Τις ειλικρινείς ανησυχίες των πολιτών τις ακούμε και τις λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη και σε καμία περίπτωση δεν τις απαξιώνουμε, ούτε τις παραγνωρίζουμε. Κανένας μας εξάλλου δεν θα ήθελε να δούμε περιοχές γεμάτες πράσινο να υποβαθμιστούν και να μεταμορφωθούν σε βιομηχανικές ζώνες.

Νομίζω το σημείο κλειδί στο οποίο θα πρέπει να εστιάσουμε είναι να ενημερώσουμε και να κάνουμε κατανοητό στον κόσμο και τις τοπικές κοινωνίες ότι μεμονωμένες προβληματικές περιπτώσεις δεν πρέπει να συμπαρασύρουν και να επηρεάσουν όλη τη χώρα εναντίον των αιολικών, αλλά και των ΑΠΕ.

Πρέπει λοιπόν να γίνει μια συντονισμένη προσπάθεια από όλους, Πολιτεία, φορείς, και επενδυτές των ΑΠΕ, για να εξηγήσουμε ότι οι σταθμοί ΑΠΕ εγκαθίστανται με βάση ένα σαφές νομικό και ρυθμιστικό πλαίσιο δίκαιο, στιβαρό, αυστηρό, που τηρείται απαρέγκλιτα, εξασφαλίζει την κατάλληλη χωροθέτηση και αποτρέπει την περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Ταυτόχρονα, πρέπει να αναδείξουμε, να βελτιστοποιήσουμε και να ενισχύσουμε ακόμα περισσότερο τον τρόπο που οι τοπικές κοινωνίες ωφελούνται από την εγκατάσταση ΑΠΕ στην περιοχή τους και να τις ωθήσουμε να γίνουν κοινωνοί και συμμέτοχοι σε αυτή την προσπάθεια της ενεργειακής μετάβασης.

Θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο προς όλες τις κατευθύνσεις ότι το προηγούμενο μοντέλο, στο οποίο δύο περιοχές της χώρας σήκωναν από μόνες τους όλο το βάρος της ηλεκτροδότησης της επικράτειας, έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.

Στο μέλλον που σχεδιάζουμε η ενέργεια είναι καθαρή, φθηνή και άφθονη. Και με οδηγό ένα δίκαιο και αυστηρό πλαίσιο κανόνων γύρω από τη χωροταξία και την προστασία του περιβάλλοντος, θα απολαύσουμε συλλογικά τα οφέλη που κομίζει το πέρασμα σε μία νέα εποχή, συνεισφέροντας, παράλληλα όλοι σε αυτό, στον βαθμό και στον τρόπο που μας αναλογεί.

Πόσο η παύση της μονοπωλιακής θέσης της ΔΕΗ στη λιγνιτική παραγωγή δίνει νέα πνοή στο φιλόδοξο σχέδιο της κυβέρνησης για την απολιγνιτοποίηση; Τι αντίκτυπο θα έχει για τους καταναλωτές η αύξηση της πρόσβασης των ανταγωνιστών της ΔΕΗ στην ηλεκτρική ενέργεια;

Πράγματι, η ΕΕ στις 10.09.2021 κατέστησε νομικά δεσμευτική την πρόταση της Ελληνικής Δημοκρατίας για την άρση της μονοπωλιακής πρόσβασης της ΔΕΗ στο λιγνίτη, που αφορούσε καταδικαστικές αποφάσεις των Ευρωπαϊκών Δικαστηρίων από το 2008. Με τα προτεινόμενα μέτρα ενισχύεται η δυνατότητα των ανταγωνιστών της ΔΕΗ να έχουν πρόσβαση σε «πακέτα» ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των οργανωμένων προθεσμιακών αγορών του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (HEnEx) και του Ευρωπαϊκού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΕΧ) και να προστατεύονται από την αστάθεια των τιμών, ενώ η διάθεση των προθεσμιακών προϊόντων υλοποιείται σε οποιαδήποτε από τις παραπάνω αγορές κατά τη διακριτική ευχέρεια της ΔΕΗ.

Παράλληλα, η λήψη των διαρθρωτικών μέτρων συμμορφώνεται απόλυτα με την ειλημμένη απόφαση της κυβέρνησης για την απολιγνιτοποίηση και συνάδει πλήρως με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τους στόχους της Ε.Ε. για το κλίμα, καθώς η ισχύς των μέτρων θα λήξει όταν οι υφιστάμενες λιγνιτικές μονάδες παύσουν να λειτουργούν εμπορικά κάτι που αναμένεται έως το 2023, σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).

Απώτερος στόχος είναι οι εναλλακτικοί προμηθευτές να έχουν τη δυνατότητα αντιστάθμισης της αστάθειας και μεταβλητότητας των τιμών χονδρικής, γεγονός που συμβαίνει ιδιαίτερα αυτή την εποχή, ώστε να μπορούν να ανταγωνίζονται τη δεσπόζουσα επιχείρηση στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και να προσφέρουν, κατά το δυνατό, σταθερότητα στα τιμολόγια των καταναλωτών ενισχύοντας την προστασία τους από ακραίες τιμές που ενδέχεται να επικρατούν στις διεθνείς ενεργειακές αγορές.

Σύμφωνα με τη Morgan Stanley, το 84% των millennial επενδύει σε επιχειρήσεις με κριτήρια ESG και στη χώρα μας το χρηματιστήριο εισήγαγε τον Ιούλιο τον δείκτη ESG.
Πόση αισιόδοξη είστε για τη νέα βιώσιμη εποχή που ανατέλλει στην Ελλάδα;

Η υιοθέτηση των κριτηρίων ESG στη στρατηγική επιχειρήσεων αποτελεί διεθνώς μια ταχέως ανερχόμενη τάση. Οι επιχειρήσεις λοιπόν οι οποίες αντιλαμβάνονται τις νέες προτεραιότητες που θέτει η κοινωνία και βρίσκονται σε απόλυτη ευθυγράμμιση με αυτές μόνο οφέλη μπορούν να έχουν.

Οι βασικές προτεραιότητες που τίθενται είναι ο τρόπος με τον οποίο μια επιχείρηση λειτουργεί ως διαχειριστής του περιβάλλοντος (περιβαλλοντικά κριτήρια) και αντιμετωπίζει το ανθρώπινο δυναμικό που την περιβάλλει (κοινωνικά κριτήρια), καθώς επίσης η εταιρική διακυβέρνηση.

Όλα τα παραπάνω συντείνουν στην έννοια κλειδί της «βιώσιμης ανάπτυξης», που αποτελεί σήμερα μεγάλη πρόκληση, αλλά και μια ολοκληρωμένη επιχειρηματική προσέγγιση, στόχος της οποίας είναι η δημιουργία αξίας για όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (μετόχους, εργαζόμενους, πελάτες, προμηθευτές, τοπική κοινωνία, κράτος-αρχές κλπ.) με ταυτόχρονη δημιουργία καινοτόμου ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος.

Στην χώρα μας η κυβέρνηση εργάζεται με στόχο τη δημιουργία ενός φιλικού επενδυτικού κλίματος, εισάγοντας, βελτιώνοντας και προωθώντας τόσο χρηματοδοτικά εργαλεία, όσο και στοχευμένα φορολογικά μέτρα και κίνητρα. Οι επιδόσεις που έχουμε πετύχει έως τώρα με κάνουν σαφώς αισιόδοξη αλλά και σίγουρη για το ότι η χώρα θα δημιουργήσει συνθήκες βιώσιμης ανάπτυξης.
Από τη πλευρά μας επιδιώκουμε να συνεισφέρουμε στην εθνική προσπάθεια και μέσω του κλιματικού νόμου που πρόσφατα αναρτήθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Είναι ένα σημαντικό εργαλείο που θα προσθέσει υπεραξία στην περιβαλλοντική διαχείριση τόσο από τις επιχειρήσεις, όσο και από τους πολίτες.

Θα ήθελα δε να απευθύνω μια πρόσκληση για συμμετοχή στη διαδικασία της διαβούλευσης γιατί είναι σίγουρο ότι θα συνδράμει θετικά στο να αποκτήσει η χώρα τον πρώτο κλιματικό νόμο με χαρακτηριστικά που ευνοούν τη βιώσιμη ανάπτυξη και την ταυτόχρονη μετάβαση στην ενεργειακή και κλιματική ουδετερότητα.

Focus point

  • Το ΕΣΕΚ είναι ο οδικός χάρτης της χώρας μας για την ενεργειακή της μετάβαση μέσω της δραστικής μείωσης των αερίων ρύπων του θερμοκηπίου αλλά και της βιώσιμης ανάπτυξης
  • Το πρό­γραμμα Φορτίζω Παντού το οποίο θα ενεργοποιήσουμε το 2022 και θα προβλέπει την επιδότηση όλων όσοι επιθυμούν να δραστηριοποιηθούν στη φόρτιση εγκαθιστώντας δημόσια προ­σβάσιμα σημεία. Είναι, εκτός από ου­σιαστική στήριξη, και μια επιβράβευση προς την ιδιωτική πρωτοβουλία,
    η οποία έχει ήδη ανα-πτυχθεί και επενδύει, με αποτέλεσμα σήμερα η χώρα μας να δι­αθέτει περίπου 1.000 δημόσια προσβά­σιμα σημεία φόρτισης, έναντι των μόλις 70-80 στο τέλος του 2019.
  • Νομίζω το σημείο κλειδί στο οποίο θα πρέπει να εστιάσουμε είναι να ενημερώ­σουμε και να κάνουμε κατανοητό στον κόσμο και τις τοπικές κοινωνίες ότι με­μονωμένες προβληματικές περιπτώσεις δεν πρέπει να συμπαρασύρουν και να επηρεάσουν όλη τη χώρα εναντίον των αιολικών, αλλά και των ΑΠΕ.

©2025 Boussias Media. All Rights Reserved. Λ. Κηφισίας 125-127 - Κτίριο Cosmos Center Τ.Κ. 115 24, Αθήνα. Τ: 210 7102452